નાણા મંત્રાલય અને રિઝર્વ બેંક દ્વારા બેંકો અંગે સમયાંતરે ઘણા મોટા પગલા લેવામાં આવે છે. હાલમાં બેંકોમાં કરોડો રૂપિયા પડ્યા છે, જેને કોઈ લેવા જતું નથી. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ કહ્યું કે દેશના દરેક જિલ્લામાં, બેંક દાવા વગરની થાપણો સાથેના ટોચના 100 ખાતાઓની પતાવટ કરવા માટે 100 દિવસ માટે એક વિશેષ અભિયાન ચલાવશે. આરબીઆઈએ એક નિવેદનમાં કહ્યું કે બેંકોનું આ અભિયાન 1 જૂન, 2023થી શરૂ થશે.
અભિયાન 100 દિવસ સુધી ચલાવવામાં આવશે
બેંક ખાતાઓમાં 10 વર્ષથી નિષ્ક્રિય પડેલી રકમને દાવા વગરની થાપણ કહેવાય છે. બેંકો આ ખાતાઓને રિઝર્વ બેંકના ‘ડિપોઝીટર એજ્યુકેશન એન્ડ અવેરનેસ ફંડ’માં ટ્રાન્સફર કરે છે જો તેઓ લાંબા સમય સુધી દાવો ન કરે તો. તમામ બેંકો આવા ખાતાઓની પતાવટ માટે દેશના દરેક જિલ્લામાં 100 લીડ એકાઉન્ટની ઓળખ કરશે. આ અભિયાન 100 દિવસ સુધી ચાલશે.
પોર્ટલ બનાવવાની જાહેરાત
આરબીઆઈએ તાજેતરમાં જ દાવા વગરની થાપણોની પતાવટ માટે કેન્દ્રીયકૃત પોર્ટલ સ્થાપવાની પણ જાહેરાત કરી હતી. જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોએ ફેબ્રુઆરી 2023 સુધી રિઝર્વ બેંકને લગભગ 35,000 કરોડ રૂપિયાની દાવા વગરની રકમ ટ્રાન્સફર કરી હતી. આ રકમ એવા ખાતાઓમાં જમા કરવામાં આવી હતી જેમાં 10 વર્ષ કે તેથી વધુ સમયથી કોઈ વ્યવહાર થયો ન હતો. દાવા વગરની રકમ 10.24 કરોડ ખાતાઓ સાથે જોડાયેલી હતી.
દાવો ન કરેલી રકમ શું છે
માહિતી અનુસાર, આ રકમ તે લોકોની છે જેઓ તેમના કરન્ટ અથવા સેવિંગ એકાઉન્ટ્સ બંધ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા છે અથવા મેચ્યોર્ડ એફડીને એનકેશ કરવા માટે બેંકોને જાણ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા છે. મૃત થાપણદારો કે જેમના નોમિની અથવા કાનૂની વારસદારો બેંક અથવા બેંકો સામે દાવો દાખલ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા છે. આવા લોકોની રકમ બેંકોમાં આ રીતે જ રાખવામાં આવે છે.
આરબીઆઈએ અગાઉ પણ આ માહિતી આપી હતી
આરબીઆઈએ ગયા મહિને કહ્યું હતું કે આનાથી સંબંધિત એક કેન્દ્રિય પોર્ટલ ત્રણ-ચાર મહિનામાં તૈયાર કરવામાં આવશે. આની મદદથી, થાપણદારો અને લાભાર્થીઓ વિવિધ બેંકોમાં પડેલી દાવા વગરની થાપણો વિશે માહિતી મેળવી શકે છે. FSDCની 27મી બેઠકમાં RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ સહિત તમામ નાણાકીય ક્ષેત્રના નિયમનકારોએ હાજરી આપી હતી. 2023-24ના બજેટની રજૂઆત બાદ FSDCની આ પ્રથમ બેઠક હતી.