Health News: આજકાલ ચાલતી વખતે, જીમ કરતી વખતે, ડાન્સ કરતી વખતે કે બેસતી વખતે હાર્ટ એટેક કે કાર્ડિયાક અરેસ્ટના ઘણા કિસ્સાઓ જોવા મળી રહ્યા છે. આમાં વ્યક્તિ થોડી જ મિનિટોમાં પોતાનો જીવ ગુમાવે છે. ઘણીવાર લોકોને પહેલા તો કંઈ સમજાતું નથી અને તેઓ તેને હોસ્પિટલ લઈ જવાની કોશિશ કરે છે, પરંતુ ત્યાં સુધીમાં ઘણું મોડું થઈ ગયું હોય છે અને મૃત્યુ પછી ખબર પડે છે કે તેને હાર્ટ એટેક આવ્યો હતો. તેથી, હૃદય સંબંધિત નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, જો 10 મિનિટમાં સ્થળ પર જ વ્યક્તિને કાર્ડિયોપલ્મોનરી રિસુસિટેશન (CPR) આપવામાં આવે છે, તો 50 ટકાથી વધુ લોકોને હોસ્પિટલમાં લઈ ગયા વિના બચાવી શકાય છે. પરંતુ સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે વ્યક્તિને હાર્ટ એટેક કે કાર્ડિયાક અરેસ્ટ થયો છે અને તે અન્ય કોઈ બીમારીને કારણે બેભાન તો નથી થઈ ગયો તેની ઓળખ કેવી રીતે કરવી? તો ચાલો જાણીએ જવાબ..
એઈમ્સ નવી દિલ્હીના ઈમરજન્સી મેડિસિનનાં પ્રોફેસર ડૉ. સંજીવ ભોઈ કહે છે કે હાર્ટ એટેક કે કાર્ડિયાક અરેસ્ટ પછી વ્યક્તિનું તરત જ મૃત્યુ થતું નથી, તેમાં થોડો સમય લાગે છે. જો તે દરમિયાન હૃદય તરત જ CPR આપીને સક્રિય થઈ જાય અને ઓક્સિજન મગજ અને શરીરના અન્ય ભાગો સુધી પહોંચવા લાગે તો વ્યક્તિ જીવિત રહી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં બાળકોથી લઈને પુખ્ત વયના દરેક વ્યક્તિએ માત્ર CPR આપવા માટે સમર્થ હોવું જોઈએ નહીં, પરંતુ તે વ્યક્તિને કાર્ડિયાક અરેસ્ટ, માઇનોર હાર્ટ એટેક અથવા અન્ય કોઈ સમસ્યા છે કે કેમ તે ઓળખવામાં પણ સક્ષમ હોવું જોઈએ.
આ 3 ચિહ્નોથી ઓળખો
ડો.ભોઇ કહે છે કે ઘણી વખત માઇનોર હાર્ટ એટેક કે અન્ય રોગોના કારણે દર્દીઓ બેભાન થઇ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, કેવી રીતે ઓળખવું કે કાર્ડિયાક અરેસ્ટ થયું છે અને જીવ પર જોખમ છે. CPR ક્યારે આપવું તે કેવી રીતે સમજવું, 3 સંકેતો પરથી સમજો.
પ્રથમ સંકેત એ છે કે વ્યક્તિ તેના શ્વાસ ગુમાવે છે. જો દર્દી બેભાન થતાની સાથે જ શ્વાસ ન લેતો હોય તો માની લો કે તેને કાર્ડિયાક અરેસ્ટ કે હાર્ટ એટેક આવ્યો છે.
બીજો સંકેત પલ્સ અથવા ધબકારા બંધ છે. દર્દીના હાથ અને ગરદનની ધબકારા અનુભવો જો પલ્સ ન હોય તો માની લો કે તેને હાર્ટ એટેક આવ્યો છે.
ત્રીજી નિશાની એ છે કે તેના શરીરનો કોઈ ભાગ હલતો નથી. જો હાથ, પગ કે કોઈ અંગ હલતું ન હોય તો તે હાર્ટ એટેકની નિશાની છે. આ ત્રણેય પરિસ્થિતિઓનું અવલોકન કર્યા પછી તરત જ વ્યક્તિને CPR આપવાનું શરૂ કરો.
CPR કેવી રીતે આપવું, આ 3 સરળ પગલાં છે
1. દર્દીને તરત જ તેની પીઠ પર સપાટ સપાટી પર સુવડાવી દો.
2. હવે એક હાથને બીજાની ઉપર રાખો, બંને હાથને દર્દીની છાતીની વચ્ચે રાખો અને હાથ પર વજન મૂકીને મજબૂત રીતે દબાવો. આ એક મિનિટમાં ઓછામાં ઓછા 100 વખત કરવાનો પ્રયાસ કરો.
3. જ્યારે તમે દબાણ આપો છો, ત્યારે દબાણ પછી છાતીને સામાન્ય સ્થિતિમાં આવવા દો. દર્દીના શ્વાસ પાછા ન આવે, અથવા તે તબીબી કટોકટીમાં પહોંચે ત્યાં સુધી આ કરો.
VIDEO: લગ્ન પછી કેવી રીતે હનીમૂન મનાવે છે કિન્નરો, દરેક પ્રશ્નનોના જવાબ સાંભળો તેમના જ શબ્દોમાં
કયા ખાતામાં રાખેલા પૈસા સૌથી વધુ જોખમમાં છે? RBIએ જણાવ્યું અને બેંકોને પણ આપી ચેતવણી આપી
નીતિન ગડકરીએ ટોલને લઈને લીધો મોટો નિર્ણય, હાલની સિસ્ટમનો અંત લાવ્યો; કરી દીધી નવી જાહેરાત
એક પણ સિગ્નલ ચૂકશો નહીં અને CPR આપો
ડો. ભોઈ કહે છે કે જો આ ત્રણમાંથી એક પણ સિગ્નલ ખૂટે છે, તો કહો કે દર્દી શ્વાસ લઈ રહ્યો છે, તેની નાડી ચાલી રહી છે, અથવા તે તેના હાથ-પગ હલાવી રહ્યો છે, તો તેને CPR ન આપો, બલ્કે તેને તાત્કાલિક હોસ્પિટલમાં લઈ જાઓ. શક્ય છે કે તેને હળવો હાર્ટ એટેક આવ્યો હોય અને કાર્ડિયાક અરેસ્ટ થયો ન હોય. અથવા કોઈ અન્ય સમસ્યા છે.