આફ્રિકન દેશ નાઈજીરિયામાં પેટ્રોલની કિંમત રાતોરાત ત્રણ ગણી વધી ગઈ છે. પેટ્રોલ પંપની બહાર લોકોની ભીડ જામી છે. દરેક વ્યક્તિ શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેમની ટાંકી પૂર્ણ કરવા માંગે છે. આનું કારણ દેશના નવા રાષ્ટ્રપતિ બોલા ટીનુબુનું નિવેદન છે. ટિબુલુનું કહેવું છે કે તેમની સરકાર લોકોને પેટ્રોલ પર સબસિડી નહીં આપે. આફ્રિકામાં નાઈજીરીયા સૌથી વધુ તેલ ઉત્પાદક દેશ છે. રાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ પોતાના પ્રથમ ભાષણમાં ટિબુલુએ કહ્યું કે પેટ્રોલ પર સબસિડીનો યુગ પૂરો થઈ ગયો છે. તેમણે કહ્યું કે તેમની સરકાર પેટ્રોલ પર આપવામાં આવતી સબસિડીનો ઉપયોગ શિક્ષણ, આરોગ્ય સંભાળ અને રોજગાર નિર્માણ માટે કરશે. તેનાથી દેશના લાખો લોકોનું જીવન સુધરશે.
ટીનુબુના ભાષણ બાદ લોકો પેટ્રોલ પંપ તરફ દોડી આવ્યા હતા. સબસિડી સમાપ્ત થાય તે પહેલા લોકો પેટ્રોલનો મહત્તમ સંગ્રહ કરવા માંગે છે. આનાથી માંગ અને પુરવઠાની કટોકટી સર્જાઈ અને કિંમત ત્રણ ગણી વધી ગઈ. રાષ્ટ્રપતિ કાર્યાલયે બાદમાં એક નિવેદનમાં સ્પષ્ટતા કરી કે સબસિડી 30 જૂને સમાપ્ત થશે. પરંતુ આનાથી લોકો અટક્યા નહીં અને પેટ્રોલ પંપની બહાર ભીડ જારી રહી. આ તકનો લાભ ઉઠાવીને ઘણા પેટ્રોલ પંપોએ ત્રણ ગણા ભાવે પેટ્રોલ વેચવાનું શરૂ કર્યું. તે જ સમયે, ઘણા પેટ્રોલ પંપોએ વેચાણ બંધ કરી દીધું હતું. સીએનએનના એક રિપોર્ટ અનુસાર, દેશની સરકારી કંપની નાઈજીરિયન નેશનલ પેટ્રોલિયમ કોર્પોરેશન (NNPC)એ કહ્યું કે રિટેલ કિંમતોમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. જોકે કંપનીએ નવી કિંમતો જાહેર કરી નથી. રાજધાની અબુજામાં NNPC પેટ્રોલ પંપ પર પેટ્રોલની કિંમત બુધવારે લગભગ ત્રણ ગણી વધીને 42 સેન્ટ પ્રતિ લિટરથી $1.16 થઈ ગઈ હતી.
સબસિડીનો દુરુપયોગ
અન્ય દેશોની સરખામણીએ નાઈજીરીયામાં પેટ્રોલની કિંમત ઓછી છે. તેનું કારણ એ છે કે સરકાર પેટ્રોલ પર સબસિડી આપે છે. અગાઉ, સરકારે 2012 માં આ સબસિડી દૂર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ તેની સામે દેશભરમાં વ્યાપક વિરોધ થયો હતો. જેના કારણે સરકારે પોતાના પગલા પાછા ખેંચવા પડ્યા હતા. સરકાર દેશના તેલ ક્ષેત્રને નિયંત્રણમુક્ત કરવા માંગે છે અને સબસિડી સમાપ્ત કરવાનો નિર્ણય આ વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ છે. ઘણા નિષ્ણાતો માને છે કે પેટ્રોલ પર સબસિડીનો દુરુપયોગ થઈ રહ્યો છે અને તેમાં મોટો ભ્રષ્ટાચાર છે. લાંબા સમયથી તેને બંધ કરવાની માંગ કરવામાં આવી રહી છે.
આ પણ વાંચો
અહીંના લોકો ઝાડા થવા માટે લોહી પીવે છે, સૌથી મોટા પેટવાળા વ્યક્તિને માનવામાં આવે છે અસલી હીરો
પેટ્રોલ પરની સબસિડીથી સરકારની તિજોરીને દર મહિને લગભગ $867 મિલિયનનો ખર્ચ થતો હતો. નાઈજીરીયા આફ્રિકામાં સૌથી વધુ તેલ ઉત્પાદક દેશ છે પરંતુ દેશ પાસે તેલને શુદ્ધ કરવાની ક્ષમતા નથી. આ કારણે દેશે રિફાઈન્ડ પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોની આયાત પર અબજો ડોલર ખર્ચવા પડે છે. નાઈજીરિયા વધતા સરકારી ખર્ચ, મોંઘવારી અને બેરોજગારીની સમસ્યાથી ઝઝૂમી રહ્યું છે. અગાઉની સરકારોએ પણ પેટ્રોલ સબસિડી દૂર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ તેમને સફળતા મળી ન હતી. જો કે કેટલાક નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે સબસિડી હટાવવાથી લોકોની મુશ્કેલીઓમાં વધારો થશે. પરિવહન ખર્ચ 200% થી વધુ વધશે અને દેશમાં ગુનાઓ વધી શકે છે.