Mahatma Gandhi Death Anniversary: 30 જાન્યુઆરી 1948 ની તે સાંજે, મહાત્મા ગાંધીએ સરદાર પટેલ સાથે વાત કર્યા પછી તેમનું છેલ્લું ભોજન લીધું હતું. તેના ભોજનમાં દોઢ કપ બકરીનું દૂધ, વનસ્પતિ સૂપ અને ત્રણ નારંગી હતી. આ દરમિયાન તે ફરતો પણ હતો. થોડા સમય પછી, પટેલની પુત્રી મનુબેને બાપુને કહ્યું કે તેઓ પ્રાર્થના સભા માટે મોડા પડ્યા છે. બાપુ ઉભા થયા. મનુએ તેની પેન, ચશ્માનો કેસ, નોટબુક, પ્રાર્થના માળા અને થૂંક ઉપાડ્યા અને બાપુને ટેકો આપતા બહાર આવ્યા.
30 જાન્યુઆરી 1948ના રોજ શું થયું હતું?
30 જાન્યુઆરીના રોજ સાંજે દિલ્હીના બિરલા હાઉસમાં હાજર રહેલા લેખક અને પત્રકાર વિન્સેન્ટ શીન તેમના પુસ્તક ‘લીડ, કાઇન્ડલી લાઇટ’માં લખે છે કે હું 5 વાગ્યા પહેલા બિરલા હાઉસમાં દાખલ થયો હતો. બીબીસી દિલ્હીના સંવાદદાતા બોબ સ્ટિમસન ત્યાં પહેલેથી જ હાજર હતા. બોબે તેની ઘડિયાળ તરફ જોયું અને કહ્યું, ‘બહુ જ વિચિત્ર છે… ગાંધીજી ક્યારેય આટલા મોડે સુધી રોકાતા નથી…’ અમે બંને આ અંગે ચર્ચા કરી રહ્યા હતા ત્યારે બોબે કહ્યું – તે આવી ગયા છે. તે સમયે ઘડિયાળમાં 5:12 હતા.
પેંગ્વિન દ્વારા પ્રકાશિત તેમના પુસ્તક ‘મહાત્મા ગાંધી: મૃત્યુ અને પુનરુત્થાન’માં, મકરંદ પરાંજપે લખે છે કે જ્યારે બાપુ પ્રાર્થના સ્થળે પહોંચ્યા, ત્યારે ભીડમાંથી ખાકી પહેરેલ એક યુવક તેમને સલામ કરવા નીચે ઝૂકી ગયો. તે વ્યક્તિ હતી નાથુરામ ગોડસે. જ્યારે મનુબેન તેને પાછળ હટવાનું કહેતા તેણે તેને ધક્કો માર્યો હતો. ગોડનેએ પિસ્તોલ કાઢી અને પોઈન્ટ બ્લેન્કમાંથી એક પછી એક ત્રણ ગોળીઓ ચલાવી. કોઈ કંઈ સમજે તે પહેલા બાપુ લોહીલુહાણ થઈને ત્યાં ઢળી પડ્યા.
બેરેટા પિસ્તોલની વાર્તા
નાથુરામ ગોડસેએ જે પિસ્તોલ વડે મહાત્મા ગાંધીને ગોળી મારી હતી તે 7 ચેમ્બરની સેમી-ઓટોમેટિક M1934 બેરેટા પિસ્તોલ હતી જેની સીરીયલ નંબર 606824 હતી. તે દિવસોમાં, બેરેટા પિસ્તોલ ભારતમાં ખૂબ જ દુર્લભ હતી અને મેળવવી મુશ્કેલ હતી. જો કે, બીજા વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન, ઇટાલી સહિત ઘણા દેશોના સૈનિકો તેનો વ્યાપક ઉપયોગ કરી રહ્યા હતા. બેરેટા તેના સચોટ હેતુ માટે પ્રખ્યાત હતા અને ક્યારેય છેતરપિંડી કરી ન હતી.
પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધમાં શસ્ત્રો બનાવવાનું શરૂ કર્યું
બેરેટા પિસ્તોલ બનાવતી કંપની 1526થી વેનિસમાં બંદૂકના બેરલનું ઉત્પાદન કરતી હતી, પરંતુ જ્યારે પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારે કંપનીનો ધંધો અચાનક જ ખીલવા લાગ્યો. કંપનીએ 1915માં ઈટાલિયન સૈનિકોને હથિયારો આપવાનું શરૂ કર્યું હતું. આ સમય દરમિયાન બંદૂકનું ઉત્પાદન શરૂ થયું. તેની પિસ્તોલની ગુણવત્તા અને વિશ્વસનીયતા એટલી સચોટ હતી કે થોડા જ સમયમાં તે સૈનિકોમાં પ્રખ્યાત થઈ ગઈ.
M1934 નો જન્મ કેવી રીતે થયો?
1930 ના દાયકાની શરૂઆતમાં, જર્મનીની વોલ્થર પીપી પિસ્તોલ અત્યંત લોકપ્રિય બનવા લાગી. ઇટાલીના સૈનિકો પણ આનાથી પ્રભાવિત થયા હતા. બેરેટાને લાગ્યું કે જો તે કંઈક નવું ઓફર નહીં કરે, તો તે તેનો સૌથી મોટો ગ્રાહક ગુમાવશે. આ પછી, બેરેટા M1934 લાવ્યો, જે પોતાનામાં ખૂબ જ ખાસ હતો. બેરેટા M1934 એક કોમ્પેક્ટ અને હળવી બંદૂક હતી, પરંતુ તેના કદથી વિપરીત તેનું કારતૂસ પેક ખૂબ જ મજબૂત હતું. બેરેટાએ બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન 10 લાખથી વધુ M1934 પિસ્તોલ વેચી હતી.
ગાંધીની હત્યાની બંદૂક ભારતમાં કેવી રીતે આવી?
હવે વાત કરીએ મહાત્મા ગાંધીની જે બંદૂકથી કરવામાં આવી હતી. આ બંદૂક વાસ્તવમાં કોની છે તે આજ સુધી જાણી શકાયું નથી, પરંતુ તેના સીરીયલ નંબર પરથી ચોક્કસ કહાની જાણી શકાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, આ પિસ્તોલનું ઉત્પાદન વર્ષ 1934માં કરવામાં આવ્યું હતું અને તે ઈટાલિયન આર્મીના અધિકારીને 1934 અથવા 1935માં પ્રાપ્ત થયું હતું.
બાદમાં જે અધિકારીને આ બંદૂક મળી તે તેને પોતાની સાથે આફ્રિકા લઈ ગયો. તે સમયે ઇટાલીએ એબિસિનિયા (ઇથોપિયા) પર હુમલો કર્યો હતો. પાછળથી, જ્યારે ઇટાલિયન સૈન્યને બ્રિટિશ સેનાથી હારનો સામનો કરવો પડ્યો, ત્યારે 4થી ગ્વાલિયર પાયદળના બ્રિટિશ અધિકારીએ તે બેરેટા પિસ્તોલ યુદ્ધ ટ્રોફી તરીકે મેળવી.
તો ગોડસેને એ બંદૂક કોણે આપી?
હવે સવાલ એ છે કે આ પિસ્તોલ મહાત્મા ગાંધીના હત્યારા નાથુરામ ગોડસે સુધી કેવી રીતે પહોંચી? ઈતિહાસકારો અને લેખકો ડોમિનિક લેપીર અને લેરી કોલિન્સ તેમના પુસ્તક ‘ફ્રીડમ એટ મિડનાઈટ’માં લખે છે કે નાથુરામ ગોડસેએ સૌપ્રથમ દિલ્હીના શરણાર્થી શિબિરોમાંથી પિસ્તોલ મેળવવાની કોશિશ કરી પરંતુ તે નિષ્ફળ ગયો. આખરે દિલ્હીથી 194 માઈલ દૂર ગ્વાલિયરમાં તેમના પ્રયાસો સફળ થયા. 27 જાન્યુઆરી, 1948ના રોજ, ગાંધીની હત્યાના ત્રણ દિવસ પહેલા, દત્તાત્રેય સદાશિવ પરચુરે દ્વારા તેમને ગ્વાલિયરમાં એક પિસ્તોલ આપવામાં આવી હતી, જેઓ હિંદુ મહાસભા સાથે સંકળાયેલા હતા અને હિંદુ રાષ્ટ્ર સેનાના નામે પોતાનું સંગઠન ચલાવતા હતા.
500 રૂપિયામાં સોદો ફાઇનલ થયો હતો
અપ્પુ એથોસ સુરેશ અને પ્રિયંકા કોટમરાજુ તેમના પુસ્તક ‘ધ મર્ડરર, ધ મોનાર્ક એન્ડ ધ ફકીર’માં લખે છે કે નાથુરામ ગોડસે અને નારાયણ આપ્ટે સારા હથિયારની શોધમાં ગ્વાલિયર પહોંચ્યા હતા. તે સમયે ગોડસે પાસે દેશી બનાવટની પિસ્તોલ હતી, પરંતુ તેના પર વિશ્વાસ કરી શકાય તેમ ન હતો. જ્યારે તેણે પરચુરે પાસેથી મદદ માંગી ત્યારે પરચુરેએ શસ્ત્ર સપ્લાયર ગંગાધર દંડવતેનો સંપર્ક કર્યો, પરંતુ આટલી ટૂંકી સૂચનામાં સારા હથિયારો મેળવવા મુશ્કેલ હતા.
હવામાન વિભાગની આગાહી, હવે ગુજરાત ઠંડીમાં નહીં ઠુંઠવાય, 3 દિવસ તાપમાન યથાવત્ રહેવાની શક્યતા
થાકેલા અને કંટાળી ગયેલા દંડવતે HRS અધિકારી જગદીશ ગોયલ પાસે ગયા અને 500 રૂપિયાના બદલામાં પોતાની પિસ્તોલ માંગી. 24 વર્ષીય ગોયલ પોતાનું હથિયાર આપવા તૈયાર થઈ ગયો. તેને 300 રૂપિયા એડવાન્સ આપવામાં આવ્યા હતા અને બાદમાં 200 રૂપિયા આપવાનું વચન આપ્યું હતું.