India News : સબસિડીના ક્રચ પર ઊભા રહીને ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટરનો (Electric Scooter) કારોબાર હવે ડગમગવા લાગ્યો છે. ઇલેક્ટ્રિક વાહનો (EV) ની ખરીદી પર ‘ફેમ’ સબસિડીમાં ઘટાડો થયા બાદ ટુ-વ્હીલર (Two-wheeler) ઇવીની માંગ ધીમી પડી છે. દેશની તમામ મોટી ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટર કંપનીઓ ગ્રાહકો મેળવવા માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે. એપ્રિલથી કંપનીઓનું વેચાણ સતત ઘટી રહ્યું છે.
નબળી પડેલી કંપનીઓનું વેચાણ
ગુરુવારે જાહેર કરવામાં આવેલા એક રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ઓટોમોબાઈલ કંપનીઓએ હવે રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ (R&D) દ્વારા કિંમતો ઘટાડવા પર ધ્યાન આપવું પડશે. કેર રેટિંગ્સ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, વિવિધ કારણોસર ટુ-વ્હીલર્સ (ઇવી સહિત) નું વેચાણ મધ્યમ ગાળામાં ઓછું રહેવાની ધારણા છે. રિપોર્ટ અનુસાર ટુ-વ્હીલર્સના મુખ્ય સેગમેન્ટમાં ખાસ કરીને 75 સીસીથી 110 સીસીની બાઇક અને 75 સીસીથી 125 સીસી સ્કૂટર્સમાં નાણાકીય વર્ષ 2018-19થી 2021-22માં મોટો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો, જ્યારે ગત નાણાકીય વર્ષમાં તેમાં થોડો સુધારો જોવા મળ્યો હતો.
ફેમ સબસિડીમાં મોટો કાપ
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં જ્યારે સરકાર દ્વારા ઓરિજિનલ ઇક્વિપમેન્ટ મેન્યુફેક્ચરર્સ (ઓઇએમ) માટે સબસિડી ફેમને આપવામાં આવી હતી ત્યારે ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર્સના વેચાણમાં પણ નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો હતો. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સબસિડીમાં 15,000 કિલોવોટથી ઘટાડીને 10,000 કિલોવોટ અને ફેક્ટરીના ભાવમાં 40 ટકાથી 15 ટકા સુધીનો ઘટાડો થવાને કારણે ટુ-વ્હીલરના વેચાણમાં અનિશ્ચિતતા ઊભી થઈ છે.
ઉદ્યોગ બરબાદીના આરે છે.
સોસાયટી ઓફ મેન્યુફેક્ચરર્સ ઓફ ઇલેક્ટ્રિક વ્હીકલ્સ (એસએમઇવી) અનુસાર, તેના ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટનું ઓડિટ સૂચવે છે કે અસરગ્રસ્ત કંપનીઓને 9,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુનું નુકસાન થયું હોવાનો અંદાજ છે. એસએમઇવીના ‘ચીફ ઇવેન્જલિસ્ટ’ સંજય કૌલે જણાવ્યું હતું કે આમાંની ઘણી કંપનીઓ આમાંથી ક્યારેય પુન:પ્રાપ્ત નહીં થાય. કેન્દ્રીય મંત્રી મહેન્દ્ર નાથ પાંડેને લખેલા પત્રમાં તેમણે કહ્યું કે, દરરોજ વધતા નુકસાનને કારણે ઓઈએમ (મૂળ ઉપકરણ ઉત્પાદકો) બરબાદીની સ્થિતિમાં પહોંચી રહ્યા છે. કૌલે જણાવ્યું હતું કે પત્રમાં પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો છે કે જો મંત્રાલયનો ઇરાદો આ ઓઇએમને સજા કરવાનો હતો, તો તે હવે વ્યવહારિક રીતે તેમને દૂર કરી રહ્યું છે. આ સજા ૨૨ મહિનાથી વધુ સમયથી ચાલી રહી છે જે પોતે જ એક ગુનો છે.
સરકાર આ કંપનીઓ પાસેથી સબસિડી પાછી ખેંચવા માંગે છે
સરકારે હીરો ઇલેક્ટ્રિક, ઓકિનાવા ઓટોટેક, એમ્પિયર ઇવી, રિવોલ્ટ મોટર્સ, બેનલિંગ ઇન્ડિયા, અમો મોબિલિટી અને લોહિયા ઓટો પાસેથી સબસિડી પાછી ખેંચવાની માંગ કરી છે. ભારે ઉદ્યોગ મંત્રાલયની તપાસમાં બહાર આવ્યું હતું કે આ કંપનીઓએ નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરીને યોજના હેઠળ નાણાકીય પ્રોત્સાહનોનો લાભ લીધો હતો. સ્કીમના નિયમો મુજબ ‘મેડ ઇન ઇન્ડિયા’ ( Made in India) કમ્પોનન્ટ્સનો ઉપયોગ કરીને ઇલેક્ટ્રિક વાહનોનું ઉત્પાદન કરવા માટે પ્રોત્સાહનોની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, પરંતુ તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે આ સાત કંપનીઓએ કથિત રીતે આયાત કરેલા ઘટકોનો ઉપયોગ કર્યો હતો.