ચીનની અર્થવ્યવસ્થા ઘણા મોરચે સંઘર્ષ કરી રહી છે. સમગ્ર વિશ્વ મોંઘવારીથી પીડિત છે ત્યારે ચીનમાં ગંગા ઉલટા વહી રહી છે. ત્યાં સતત ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં ડિફ્લેશનની સ્થિતિ છે. ચીનમાં 1999 પછી પહેલીવાર આવું બન્યું છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ચીન મંદીની ઝપેટમાં છે.વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા ચીનની મુશ્કેલીઓ ઓછી થવાના સંકેત દેખાઈ રહ્યા નથી. નાણાકીય વર્ષ 2023 ના ચોથા ક્વાર્ટરમાં જીડીપી ડિફ્લેટરમાં 1.5 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. દેશભરમાં કિંમતો માપવા માટે આ એક સ્કેલ છે. વિશ્વ જ્યારે મોંઘવારીની સમસ્યાથી ઝઝૂમી રહ્યું છે, ત્યારે ચીન લાંબા સમયથી ડિફ્લેશનની સ્થિતિ સામે ઝઝૂમી રહ્યું છે. દેશમાં સતત ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં જીડીપી ડિફ્લેટર ઘટ્યું છે. આ 1999 પછીનો સૌથી લાંબો ઘટાડો છે. 2008ની નાણાકીય કટોકટી દરમિયાન પણ ચીનમાં માલસામાનના ભાવ માત્ર બે ક્વાર્ટર માટે ઘટ્યા હતા. પરંતુ આ વખતે સ્થિતિ સતત વણસી રહી છે. ગ્રાહકોનો નબળો આત્મવિશ્વાસ અને હાઉસિંગ માર્કેટની કટોકટી આના મુખ્ય કારણો માનવામાં આવી રહી છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ચીન મંદીમાં ફસાયું છે.
દેશમાં લાંબા સમય સુધી ડિફ્લેશનની શક્યતા છે, જે અર્થતંત્ર માટે સારા સંકેત નથી. ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે પણ તાજેતરમાં સ્વીકાર્યું હતું કે દેશની અર્થવ્યવસ્થા લપસી રહી છે. દેશની અર્થવ્યવસ્થા કોરોના મહામારીની અસરમાંથી બહાર આવવા માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે. તે અનેક પડકારોનો સામનો કરી રહી છે. રિયલ એસ્ટેટ ગહન સંકટમાં છે, બેરોજગારી ચરમસીમાએ છે, વિદેશી કંપનીઓ તેમની બેગ પેક કરી રહી છે અને અમેરિકા સાથે તણાવ ઓછો થવાના કોઈ સંકેત દેખાતા નથી. વિદેશી રોકાણકારો ચીનમાં તેમનું રોકાણ ઘટાડી રહ્યા છે. 2021 થી, રોકાણકારોને ચીનના શેરબજારમાંથી ચાર ટ્રિલિયન ડોલરથી વધુનું નુકસાન થયું છે. ગયા વર્ષે ચીનના શેરબજારે વિશ્વમાં સૌથી ખરાબ પ્રદર્શન કર્યું હતું અને આ વર્ષે પણ પરિસ્થિતિમાં કોઈ ફેર પડતો નથી.
સ્થિતિ એવી બની છે કે મહત્વપૂર્ણ ઊભરતાં બજાર ઇક્વિટી બેન્ચમાર્કમાં ચીનનો હિસ્સો વિક્રમી નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. 31 ડિસેમ્બરે, MSCI ઇમર્જિંગ માર્કેટ્સ ઇન્ડેક્સમાં ચીનના શેરબજારનો હિસ્સો ઘટીને 23.77 ટકા થઈ ગયો, જે જૂન 2017માં 23.84 ટકા હતો. અમેરિકન કંપનીએ જૂન 2017માં તેના ઈન્ડેક્સમાં ચાઈનીઝ શેરોનો સમાવેશ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. સપ્ટેમ્બર 2020માં આ ઇન્ડેક્સમાં ચીનનો હિસ્સો 38.5 ટકાના રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચ્યો હતો. પરંતુ તે પછી તેમાં લગભગ 15 ટકાનો ઘટાડો થયો છે.
ચીનમાં ડિફ્લેશન લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે. ચીજવસ્તુઓ અને સેવાઓના ભાવમાં ઘટાડાને ડિફ્લેશન કહેવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે અર્થતંત્રમાં ભંડોળ અને ધિરાણના પુરવઠામાં ઘટાડો થવાને કારણે આવી સ્થિતિ ઊભી થાય છે. જેના કારણે જાપાનની જેમ ચીનની અર્થવ્યવસ્થામાં પણ સ્થિરતા આવવાની સંભાવના છે. એક સમયે જાપાનની અર્થવ્યવસ્થા રોકેટની ઝડપે વધી રહી હતી અને એવું માનવામાં આવતું હતું કે તે અમેરિકાને પાછળ છોડી દેશે. પરંતુ ડિફ્લેશનને કારણે 1990ના દાયકામાં જાપાનનું અર્થતંત્ર સ્થગિત થઈ ગયું હતું. આ કારણે ચીનમાં ડિફ્લેશન સમગ્ર વિશ્વ માટે ચિંતાજનક છે.