એકલા ગૌતમ અદાણી પાસે પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડાર કરતાં 22 ગણી વધુ સંપત્તિ છે. મુકેશ અંબાણીની વાત કરીએ તો તેમની સંપત્તિ પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડાર કરતા 16 ગણી વધારે છે. તેમાં કોઈ શંકા નથી કે અદાણી અને અંબાણી વિશ્વના ટોપ-10 અમીરોમાં સામેલ છે. અદાણી વિશ્વના ત્રીજા સૌથી અમીર વ્યક્તિ છે. આજે અંબાણી-અદાણીની સંપત્તિની સરખામણી પાકિસ્તાનના ફોરેક્સ રિઝર્વ સાથે કોઈ કારણસર નથી થઈ રહી. પાકિસ્તાનનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર આ દિવસોમાં ચર્ચામાં છે. સકારાત્મક માટે નહીં પણ નકારાત્મક માટે.
અદાણી વિશ્વના ત્રીજા સૌથી અમીર વ્યક્તિ
પાકિસ્તાન પાસે માત્ર ત્રણ સપ્તાહની આયાત માટે વિદેશી હૂંડિયામણનો ભંડાર બચ્યો છે. તે જણાવે છે કે પાકિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થા કઈ સ્થિતિમાંથી પસાર થઈ રહી છે. ફોર્બ્સની રિયલ ટાઈમ બિલિયોનેર્સ લિસ્ટ અનુસાર ગૌતમ અદાણીની કુલ સંપત્તિ $126.8 બિલિયન છે. મુકેશ અંબાણીની સંપત્તિ $ 91.4 બિલિયન છે. તેઓ વિશ્વના આઠમા સૌથી અમીર વ્યક્તિ છે.
પાકિસ્તાનની વિદેશી મુદ્રા ભંડાર સૌથી નીચી સપાટીએ
પાકિસ્તાનની વિદેશી મુદ્રા ભંડાર હાલમાં 8 વર્ષની નીચી સપાટીએ છે. અર્થવ્યવસ્થાને વિઘટનથી બચાવવાના તમામ પ્રયાસો છતાં આ સ્થિતિ છે. ડિસેમ્બર 2022ના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહ દરમિયાન સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાન (SBP)ની અનામતો ઘટીને $5.576 બિલિયન થઈ ગઈ હતી. જાન્યુઆરી 2022માં તે $16.6 બિલિયન હતું. આનો અર્થ એ થયો કે પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં એક વર્ષમાં 11 અબજ ડોલરનો ઘટાડો થયો છે.
લોન ચૂકવવા માટે પણ ઉધારી કરવી પડે તેવી હાલત
પાકિસ્તાની મીડિયા સાઇટ ડૉન અનુસાર પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાંથી $245 મિલિયન બાહ્ય દેવાની ચુકવણીમાં ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. કરન્સી રિઝર્વમાં થયેલા આ જંગી ઘટાડાથી સરકાર પાસે વિદેશી દેવું ચૂકવવા માટે પૈસા બચ્યા નથી. પાકિસ્તાને વિદેશી દેવું ચૂકવવા માટે તેના મિત્ર દેશો પાસેથી પણ લોન લેવી પડશે. પાકિસ્તાન પાસે હવે માત્ર ત્રણ દિવસની આયાત બાકી છે.
પાકિસ્તાન પર એક પછી એક સંકટનો માર
રિપોર્ટ અનુસાર નવા હપ્તાની છૂટ માટે IMF સાથે ફરીવાર વાટાઘાટો શરૂ કરવાના અનેક પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ કોઈ ફાયદો થયો ન હતો. પાકિસ્તાની ચલણ પહેલાથી જ ડોલર સામે નોંધપાત્ર રીતે ઘટી ચુક્યું છે. પાકિસ્તાનમાં મોંઘવારી પણ એક દાયકાની ઊંચી સપાટીએ છે. એટલું જ નહીં તે રાજકીય સંકટ અને ઊર્જા સંકટનો પણ સામનો કરી રહ્યું છે. પાકિસ્તાનને અગાઉ તેના મિત્ર દેશો ચીન અને સાઉદી અરેબિયા તરફથી આર્થિક મદદ મળી હતી. પરંતુ વિશ્લેષકોના મતે હવે જ્યાં સુધી પાકિસ્તાનને IMF તરફથી મંજૂરી ન મળે ત્યાં સુધી આ દેશો અટવાયા છે.
કરાચી પોર્ટ પર હજારો કન્ટેનર અટવાયા
પાકિસ્તાનના કરાચી બંદર પર હજારો શિપિંગ કન્ટેનર અટવાયેલા છે. તેઓ અટવાયેલા છે કારણ કે બેંકો તેમના માટે વિદેશી વિનિમય ચુકવણીની ખાતરી આપી શકતી નથી. આ કન્ટેનરમાં નાશવંત ખાદ્ય ચીજો અને તબીબી સાધનો પણ રાખવામાં આવે છે. દવા, ખાદ્યપદાર્થો અને ઉર્જા જેવી ચીજવસ્તુઓ માટે ચૂકવણી કરવી પાકિસ્તાન માટે મોટી ચિંતા બની ગઈ છે. ગૌતમ અદાણીની સંપત્તિ અને પાકિસ્તાનના શેરબજારમાં લિસ્ટેડ કંપનીઓની સરખામણી પણ ઘણી રસપ્રદ છે.
પાકિસ્તાન પર રાજકીય સંકટ અને ઊર્જા સંકટ
ગૌતમ અદાણીએ વર્ષ 2022માં જેટલી કમાણી કરી છે તે પાકિસ્તાની શેરબજારમાં રહેલી રકમ કરતાં વધુ છે. વર્ષ 2022માં ગૌતમ અદાણીની કમાણી પાકિસ્તાની સ્ટોક એક્સચેન્જમાં લિસ્ટેડ કંપનીઓની માર્કેટ કેપ કરતાં વધુ છે. પાકિસ્તાન સ્ટોક એક્સચેન્જનું એમ-કેપ લગભગ $30 બિલિયન છે. બ્લૂમબર્ગ બિલિયોનેર ઇન્ડેક્સ અનુસાર આ વર્ષે અદાણીએ તેની સંપત્તિ (ગૌતમ અદાણી નેટવર્થ)માં $ 39.9 બિલિયન ઉમેર્યા છે.