Business News: અબજોપતિ ઉદ્યોગપતિ ગૌતમ અદાણીની આગેવાની હેઠળનું જૂથ ગુજરાતના મુન્દ્રામાં વિશ્વનો સૌથી મોટો સિંગલ-લોકેશન કોપર મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટ બનાવી રહ્યું છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ પ્લાન્ટ ભારતની આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવામાં અને ઊર્જા સંક્રમણમાં મદદ કરશે.આ બાબતની જાણકારી ધરાવતા બે સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે 1.2 બિલિયન યુએસ ડોલરના રોકાણ સાથે બનાવવામાં આવેલ આ પ્લાન્ટ માર્ચના અંત સુધીમાં પ્રથમ તબક્કાનું સંચાલન શરૂ કરશે. તેમણે કહ્યું કે આ પ્લાન્ટ 10 લાખ ટનની ક્ષમતા સાથે માર્ચ 2029 સુધીમાં પૂર્ણ પાયે કામગીરી શરૂ કરશે.
ચીન અને અન્ય દેશોની જેમ ભારત પણ તાંબાના ઉત્પાદનમાં ઝડપથી વધારો કરી રહ્યું છે, જે અશ્મિભૂત ઇંધણનો ઉપયોગ ઘટાડવા માટે મહત્વની ધાતુ છે.ઈલેક્ટ્રિક વાહનો (EV), ચાર્જિંગ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, સોલાર ફોટોવોલ્ટેઈક (PV), પવન ઉર્જા અને બેટરી જેવી ઉર્જા સંક્રમણ માટે મહત્વપૂર્ણ ટેક્નોલોજીઓને તાંબાની જરૂર પડે છે. અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝ લિમિટેડ (AEL)ની પેટાકંપની કચ્છ કોપર લિમિટેડ (KCL) બે તબક્કામાં વાર્ષિક 1 મિલિયન ટન ક્ષમતાનો કોપર રિફાઇનરી પ્રોજેક્ટ સ્થાપી રહી છે. પ્રથમ તબક્કામાં પ્રતિવર્ષ પાંચ લાખ ટનની ક્ષમતા શરૂ કરવામાં આવશે. આ માટે KCLએ જૂન 2022માં ધિરાણ મેળવ્યું હતું.
અદાણી ગ્રુપ રિસોર્સીસ બિઝનેસ, લોજિસ્ટિક્સ, રિન્યુએબલ એનર્જી અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં તેની મજબૂત સ્થિતિનો લાભ ઉઠાવીને કોપર બિઝનેસમાં વૈશ્વિક લીડર બનવા માંગે છે. ભારતમાં માથાદીઠ તાંબાનો વપરાશ લગભગ 600 ગ્રામ છે, જ્યારે વૈશ્વિક સરેરાશ 3.2 કિગ્રા છે. તેમણે કહ્યું, “સ્વચ્છ ઉર્જા પ્રણાલીઓ તરફ ભારતની ગતિ, ઈલેક્ટ્રિક વાહનોની સંખ્યામાં વધારો અને ઘણી સંબંધિત એપ્લિકેશનોથી 2030 સુધીમાં સ્થાનિક કોપરની માંગ બમણી થવાની અપેક્ષા છે.” “અદાણી જૂથ ઉર્જા સંક્રમણ ક્ષેત્રમાં ભારે રોકાણ કરી રહ્યું છે, જેમાં તાંબુ મુખ્ય ભૂમિકા ભજવશે. જૂથ તેની હાલની ક્ષમતાઓને અડીને આવેલા વિસ્તારોમાં વિસ્તરણ કરી રહ્યું છે, જે તાંબાના વ્યવસાયને વ્યૂહાત્મક રીતે યોગ્ય બનાવે છે.”
સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પછી કોપર એ ત્રીજી સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતી ઔદ્યોગિક ધાતુ છે. ઝડપથી વિકસતા રિન્યુએબલ એનર્જી, ટેલિકોમ્યુનિકેશન અને ઇલેક્ટ્રિક વ્હીકલ ઇન્ડસ્ટ્રીઝને કારણે તેની માંગ વધી રહી છે. ભારતનું તાંબાનું ઉત્પાદન આ માંગને પહોંચી વળવામાં અસમર્થ રહ્યું છે અને સ્થાનિક પુરવઠામાં વિક્ષેપને કારણે આયાતી કોપર પર નિર્ભરતા વધી છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષથી ભારતની કોપરની આયાત સતત વધી રહી છે. સરકારી ડેટા અનુસાર, ભારતે નાણાકીય વર્ષ 23 (એપ્રિલ 2022 થી માર્ચ 2023 નાણાકીય વર્ષ) માં રેકોર્ડ 1,81,000 ટન તાંબાની આયાત કરી હતી, જ્યારે નિકાસ ઘટીને 30,000 ટનની રેકોર્ડ નીચી સપાટીએ પહોંચી હતી. આ નિકાસ કોવિડ રોગચાળાના સમયગાળા દરમિયાન નિકાસ કરતા ઓછી છે.
નાણાકીય વર્ષ 23માં દેશમાં 7,50,000 ટન તાંબાનો વપરાશ થયો હોવાનો અંદાજ છે. ગ્રીન એનર્જી ઉદ્યોગની જંગી માંગને કારણે 2027 સુધીમાં આ જથ્થો વધીને 1.7 મિલિયન ટન થવાની ધારણા છે.એકલા સોલાર ફોટોવોલ્ટેઈક (PV) સ્થાપનોમાંથી તાંબાની વૈશ્વિક માંગ વર્તમાન દાયકામાં બમણી થઈને 2.25 મિલિયન ટન થવાનો અંદાજ છે.અદાણી ગ્રૂપ, જે ઝડપથી તેના રિન્યુએબલ પોર્ટફોલિયોનું વિસ્તરણ કરી રહ્યું છે, તે લાલ ધાતુનો મહત્વપૂર્ણ ગ્રાહક હશે. કોપર મેન્યુફેક્ચરિંગમાં અદાણી ગ્રૂપની એન્ટ્રી તેના ટ્રેડિંગ, માઈનિંગ, લોજિસ્ટિક્સ, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને મેન્યુફેક્ચરિંગ બિઝનેસનું કુદરતી વિસ્તરણ છે. “કોપર કોન્સન્ટ્રેટની આયાત કરવા માટે અમારી પાસે મજબૂત આંતરરાષ્ટ્રીય હાજરી છે કારણ કે ભારત પૂરતું ઉત્પાદન કરતું નથી.”
વેસ્ટ કોસ્ટ અદાણીને સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં અવિરત પુરવઠો પૂરો પાડવા માટે વધારાનો સ્પર્ધાત્મક લાભ પૂરો પાડે છે. કચ્છ કોપર કોપર કેથોડ્સ અને સળિયા તેમજ સોનું, ચાંદી, સેલેનિયમ અને પ્લેટિનમ જેવા મૂલ્યવાન આડપેદાશોનું ઉત્પાદન કરશે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.સંકલિત સંકુલ સલ્ફ્યુરિક એસિડનું ઉત્પાદન કરશે, જે ફોસ્ફેટિક ખાતરો, ડિટર્જન્ટ્સ, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, વિશેષતા રસાયણો, કાગળ અને સુગર બ્લીચિંગ અને પાણી શુદ્ધિકરણ સામગ્રીના ઉત્પાદન માટે મુખ્ય કાચો માલ છે. ભારત લગભગ 20 લાખ ટન સલ્ફ્યુરિક એસિડની આયાત કરે છે.
લગભગ 25 ટન સોનું, 250 ટન ચાંદી, 1.5 મિલિયન ટન સલ્ફ્યુરિક એસિડ અને 250,000 ટન ફોસ્ફોરિક એસિડ સહિતની આડપેદાશો સાથે આ પ્લાન્ટ ફેઝ-1માં દર વર્ષે 500,000 ટન રિફાઈન્ડ કોપરનું ઉત્પાદન કરશે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે બીજા તબક્કામાં વિસ્તરણથી રિફાઈન્ડ કોપરની ક્ષમતામાં દર વર્ષે 10 લાખ ટનનો વધારો થશે.કોપર કોમ્પ્લેક્સ (તબક્કો-1)નું બાંધકામ અદ્યતન તબક્કામાં છે, અને પ્લાન્ટ 2024 માં કાર્યરત થવાની અપેક્ષા છે. અદાણીનો કોપર પ્લાન્ટ એવા સમયે આવી રહ્યો છે જ્યારે વેદાંત લિમિટેડ તમિલનાડુના તુતીકોરીનમાં લાંબા સમયથી બંધ પડેલા 400,000 ટનના પ્લાન્ટને ફરીથી ખોલવા માંગે છે. દેશનું સૌથી મોટું કોપર સ્મેલ્ટર હાલમાં હિન્દાલ્કો ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ દ્વારા સંચાલિત છે, જેની ક્ષમતા 0.5 મિલિયન ટન છે.