ચૂંટણી પંચે ગુરુવારે ગુજરાતમાં વિધાનસભા ચૂંટણીની તારીખોની જાહેરાત કરી હતી. મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર રાજીવ કુમારે બે તબક્કામાં મતદાનની જાહેરાત કરી હતી. ગુજરાતની ચૂંટણીનો માહોલ લાંબા સમયથી દ્વિધ્રુવીય રહ્યો છે, પરંતુ આ વખતે ચૂંટણી મેદાનમાં આમ આદમી પાર્ટીની એન્ટ્રી સાથે રોમાંચક હરીફાઈની અપેક્ષા છે. આમ આદમી પાર્ટી રાજ્યમાં સત્તાધારી ભાજપ અને વિપક્ષ કોંગ્રેસને પડકાર આપી રહી છે. અહી વાત થઈ રહી છે ગુજરાતની એવી લોકપ્રિય બેઠકો કે જે રસપ્રદ ચૂંટણી સ્પર્ધાઓનો ઇતિહાસ ધરાવે છે.
- મણિનગર વિધાનસભા બેઠક
અમદાવાદ શહેરના શહેરી મતવિસ્તારમાં હિન્દુ મતદારોની સંખ્યા વધુ છે. આ જ કારણ છે કે 1990ના દાયકાની શરૂઆતથી તે ભાજપનો ગઢ રહ્યો છે. નરેન્દ્ર મોદીએ 2002, 2007 અને 2014માં મણિનગરથી ચૂંટણી જીતી હતી. હાલમાં આ બેઠક પર ભાજપનો કબજો છે.
- ઘાટલોડિયા વિધાનસભા બેઠક
તે અમદાવાદ શહેરની હિંદુ બહુમતી બેઠક પણ છે. તેમાં મોટી સંખ્યામાં પાટીદાર મતદારો છે. તેણે રાજ્યને બે મુખ્યમંત્રી આપ્યા છે. અહીંથી ભૂપેન્દ્ર પટેલ અને આનંદીબેન પટેલ જીત્યા હતા. ભાજપે 2017માં ભૂપેન્દ્ર પટેલને ટિકિટ આપી હતી. અનામત આંદોલનથી સર્જાયેલા ગુસ્સા છતાં ભૂપેન્દ્ર પટેલ અહીંથી 1.17 લાખ મતોની સરસાઈથી જીત્યા હતા.
- મોરબી વિધાનસભા બેઠક
આ પણ પાટીદાર પ્રભુત્વ ધરાવતો વિસ્તાર છે. 2017ની ચૂંટણીમાં ભાજપના કાંતિ અમૃતિયા કોંગ્રેસના બ્રિજેશ મેરજ સામે હારી ગયા હતા. બાદમાં મેરજા ભાજપમાં જોડાયા અને 2020ની પેટાચૂંટણીમાં જીત મેળવી. તેઓ હવે રાજ્યમાં મંત્રી છે. આ વખતે બ્રિજ દુર્ઘટના બાદ લોકો કોની તરફેણમાં મતદાન કરે છે તે જોવું રસપ્રદ રહેશે.
- રાજકોટ પશ્ચિમ વિધાનસભા બેઠક
ઓક્ટોબર 2001માં પહેલીવાર મુખ્યમંત્રી બન્યા બાદ નરેન્દ્ર મોદી ફેબ્રુઆરી 2002માં આ બેઠક પરથી જીત્યા હતા. ભાજપના દિગ્ગજ નેતા વજુભાઈ વાળા આ બેઠક પરથી 1980થી 2007 વચ્ચે છ વખત જીત્યા હતા. તેણે 2002માં પીએમ મોદી માટે આ જગ્યા ખાલી કરી હતી. 2017ની ચૂંટણીમાં સ્પર્ધા રસપ્રદ બની જ્યારે રાજકોટ-પૂર્વના કોંગ્રેસના તત્કાલિન ધારાસભ્ય ઈન્દ્રનીલ રાજગુરુએ જાહેરાત કરી કે તેઓ તેમની “સુરક્ષિત બેઠક” પરથી ચૂંટણી લડવાને બદલે વિજય રૂપાણીને પડકારશે. ઈન્દ્રનીલ રાજગુરુ હારી ગયા. તાજેતરમાં જ તેઓ આમ આદમી પાર્ટીમાં જોડાયા છે.
- ગાંધીનગર ઉત્તર વિધાનસભા બેઠક
ગુજરાતની રાજધાની ગાંધીનગર શહેરમાં કોઈ ચોક્કસ જ્ઞાતિ સમીકરણ નથી કારણ કે અહીંના મોટાભાગના લોકો કાં તો રાજ્ય સરકારના કર્મચારીઓ છે અથવા તેમના પરિવારના સભ્યો છે. ગાંધીનગર ઉત્તર મતવિસ્તારની રચના 2008માં કરવામાં આવી હતી. 2012ની ચૂંટણીમાં ભાજપના અશોક પટેલ બહુ ઓછા માર્જિનથી જીત્યા હતા પરંતુ 2017માં તેઓ કોંગ્રેસના નેતા સીજે ચાવડાથી હાર્યા હતા.
- અમરેલી વિધાનસભા બેઠક
ગુજરાતના પ્રથમ મુખ્યમંત્રી જીવરાજ મહેતા 1962માં સૌરાષ્ટ્રના અમરેલીમાંથી ચૂંટાયા હતા. 1985 થી 2002 સુધી અમરેલીમાંથી ભાજપના ઉમેદવારો જીત્યા. 2002માં મોટા અપસેટમાં કોંગ્રેસના પરેશ ધાનાણીએ તેને ભાજપ પાસેથી છીનવી લીધું હતું. તેમને 2007માં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો પરંતુ 2012 અને 2017માં ફરી જીત મેળવી હતી.
- પોરબંદર વિધાનસભા બેઠક
આ વિધાનસભા ક્ષેત્રમાં મેર અને કોળી મતદારોનું પ્રભુત્વ છે. આ મતવિસ્તારમાં ભાજપના બાબુ બોખીરીયા અને કોંગ્રેસના અર્જુન મોઢવાડિયા વચ્ચે લાંબા સમયથી ટક્કર જોવા મળી રહી છે. 2017માં બોખીરિયાએ મોઢવાડિયાને 1,855 મતોના માર્જિનથી હરાવ્યા હતા.
- કુતિયાણા વિધાનસભા બેઠક
ગુજરાતમાં શરદ પવારની રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી પાસે આ એકમાત્ર બેઠક છે. કથિત ગેંગસ્ટર સ્વર્ગસ્થ સંતોકબેન જાડેજાના પુત્ર કાંધલ જાડેજાએ 2012 અને 2017માં અહીંથી ભાજપને હરાવ્યું હતું. તેમણે રાજ્યસભાની ચૂંટણી દરમિયાન ભાજપના ઉમેદવારોને મત આપ્યો હતો, જેના કારણે એનસીપીએ તેમને નોટિસ આપી હતી.
- ગોંડલ વિધાનસભા બેઠક
આ મતવિસ્તારમાં પટેલ અને રાજપૂત સમુદાયો વચ્ચે રાજકીય હરીફાઈ જોવા મળી છે. ભાજપના ગીતાબેન જાડેજા અહીંના ધારાસભ્ય છે. તે રાજપૂત છે અને પૂર્વ ધારાસભ્ય જયરાજસિંહ જાડેજાના પત્ની છે. જયરાજસિંહ જાડેજા હત્યાના કેસમાં જામીન પર બહાર છે.
- મહેસાણા વિધાનસભા બેઠક
તે 1990થી ભાજપનો ગઢ છે. 2012 અને 2017માં ભાજપના નેતા અને પૂર્વ ડેપ્યુટી સીએમ નીતિન પટેલ આ પાટીદાર પ્રભુત્વવાળી બેઠક પરથી જીત્યા હતા. મહેસાણા શહેરમાં પાટીદાર અનામત આંદોલન દરમિયાન હિંસક દેખાવો થયા હતા. પરિણામે, પટેલની જીતનું માર્જિન છેલ્લી વખતે ઘટીને 7,100 થઈ ગયું હતું.
- વરાછા વિધાનસભા બેઠક
તે સુરત જિલ્લાની પાટીદાર પ્રભુત્વવાળી બેઠક છે. આ બેઠક પાટીદાર અનામત આંદોલન દરમિયાન હિંસાની સાક્ષી રહી છે. ગુજરાતના પૂર્વ મંત્રી કિશોર કાનાણીએ 2012માં અહીંથી ભાજપની ટિકિટ પર જીત મેળવી હતી. 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પણ તેઓ તેને જાળવી રાખવામાં સફળ રહ્યા હતા.
12 : ઝઘડિયા વિધાનસભા બેઠક
ભારતીય ટ્રાઇબલ પાર્ટીના સ્થાપક છોટુ બસાવા 1990થી સતત આ આદિવાસી બેઠક જીતી રહ્યા છે. ડેડિયાપરા બેઠક પર પણ આ પક્ષનો દબદબો છે. આ વખતે નોંધનીય બાબત એ છે કે તાજેતરમાં છોટુ બસાવાએ આમ આદમી પાર્ટી સાથેના સંબંધો તોડી નાખ્યા હતા.
- આણંદ વિધાનસભા બેઠક
આણંદમાં પટેલ અને ઓબીસી મતદારોની મિશ્ર વસ્તી છે. આ બેઠક પર હાલમાં કોંગ્રેસના કાંતિ સોઢા પરમારનો કબજો છે. 2012 અને 2014ની પેટાચૂંટણીમાં તેમને ભાજપના ઉમેદવારોના હાથે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
- પાવી જેતપુર અનુસૂચિત (જનજાતિ)
છોટા ઉદેપુર જિલ્લાની આ અનામત બેઠક પર કોંગ્રેસનો કબજો છે. હાલમાં વિપક્ષના નેતા સુખરામ રાઠવા કોંગ્રેસની ટિકિટ પર 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં અહીંથી જીત્યા હતા.
- જસદણ વિધાનસભા બેઠક
આ બેઠક પર ભાજપનો કબજો છે. રાજ્યના સૌથી ઊંચા કોળી નેતાઓમાંના એક, ભાજપના કુંવરજી બાવળિયા પાંચ વખત કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય રહી ચૂક્યા છે. વર્ષ 2017માં તેમણે કોંગ્રેસની ટિકિટ પર ચૂંટણી જીતી હતી પરંતુ બાદમાં પક્ષ બદલી નાખ્યો હતો.
- છોટા ઉદેપુર (અનુસૂચિત જનજાતિ)
કોંગ્રેસના દિગ્ગજ નેતા અને 11 વખતના ધારાસભ્ય મોહન સિંહ રાઠવા 2012થી અહીંથી જીતી રહ્યા છે. હવે તેઓ નિવૃત્ત થયા છે. તેઓ તેમના પુત્ર માટે ટિકિટ માંગી રહ્યા છે. કોંગ્રેસના રાજ્યસભા સાંસદ નારણ રાઠવા પણ તેમના પુત્ર માટે કોંગ્રેસમાંથી ટિકિટ મેળવવાની ફિરાકમાં છે. આવી સ્થિતિમાં અહીં પણ ટ્રેન્ડ બદલાઈ શકે છે.
- ભરૂચ વિધાનસભા મતવિસ્તાર
મોટી સંખ્યામાં મુસ્લિમ મતદારોને કારણે આ બેઠક લોકોની નજરમાં રહે છે. જો કે તેમ છતાં 1990થી ભાજપ અહીંથી જીતી રહ્યું છે.
- ગોધરા વિધાનસભા મતવિસ્તાર
આ વિધાનસભા ક્ષેત્રમાં મુસ્લિમોની વસ્તી ઘણી વધારે છે. કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા સીકે રાઉલજી 2007 અને 2012માં અહીંથી જીત્યા હતા. જે બાદ તેઓ ભાજપમાં જોડાયા હતા. વર્ષ 2017માં તેઓ કોંગ્રેસ સામે બહુ ઓછા અંતરથી જીત્યા હતા.
- ભાવનગર ગ્રામ્ય વિધાનસભા મતવિસ્તાર
ભાજપના દિગ્ગજ અને કોળી નેતા પુરુષોત્તમ સોલંકી 2012થી આ બેઠક પરથી જીતી રહ્યા છે. જોકે, સ્વાસ્થ્યના કારણોસર મુશ્કેલીનો સામનો કરી રહેલ ભાજપ તેમને મેદાનમાં ઉતારવાનું ટાળી શકે છે.
- વડગામ વિધાનસભા મતવિસ્તાર
2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જીગ્નેશ મેવાણી કોંગ્રેસના સમર્થનથી જીત્યા હતા.
- ઊંઝા વિધાનસભા મતવિસ્તાર
મહેસાણા જિલ્લામાં નરેન્દ્ર મોદીનું વતન વડનગર આ મતવિસ્તારમાં આવે છે. આ વિસ્તાર ઉમિયાધામ, કડવા-પાટીદાર સમુદાયની આશ્રયદાતા દેવી ઉમિયાના મંદિર માટે પ્રખ્યાત છે. વર્ષ 2017માં મોટા અપસેટમાં કોંગ્રેસના આશા પટેલનો વિજય થયો હતો. બાદમાં તે ભાજપમાં જોડાઈ હતી. વર્ષ 2019માં તેમણે પેટાચૂંટણી જીતી હતી. ડિસેમ્બર 2021માં ડેન્ગ્યુથી તેમના મૃત્યુ બાદ આ સીટ ખાલી પડી હતી.
- રાધનપુર વિધાનસભા મતવિસ્તાર
2017ની ચૂંટણીમાં OBC નેતા અલ્પેશ ઠાકોર અહીંથી કોંગ્રેસની ટિકિટ પર જીત્યા હતા. વર્ષ 2019માં તેઓ કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપીને ભાજપમાં જોડાયા હતા. પેટાચૂંટણીમાં તેઓ કોંગ્રેસના રઘુ દેસાઈ સામે હારી ગયા હતા. કહેવાય છે કે ભાજપના સ્થાનિક નેતાઓ તેમની ઉમેદવારીનો વિરોધ કરી રહ્યા છે.
- લિંબાયત વિધાનસભા મતવિસ્તાર
આ સીટ ગુજરાત બીજેપીના વડા સીઆર પાટીલના નવસારી લોકસભા મતવિસ્તારમાં આવે છે. આ વિધાનસભા ક્ષેત્રમાં મુસ્લિમ વસ્તી વધુ છે. ભાજપની સંગીતા પાટીલ 2012થી અહીંથી જીતી રહી છે. સંગીતા પાટીલે લિંબાયતમાં ડિસ્ટર્બ્ડ એરિયા એક્ટ લાગુ કરવાની માંગ કરી છે.
- દરિયાપુર વિધાનસભા મતવિસ્તાર
અમદાવાદ શહેરની દરિયાપુર વિધાનસભા મતવિસ્તાર મુસ્લિમ બહુમતી બેઠક છે. 2012માં અસ્તિત્વમાં આવ્યા બાદ અહીંથી કોંગ્રેસના ગિયાસુદ્દીન શેખ વિજયી રહ્યા છે. આ વખતે AIMIM અને આમ આદમી પાર્ટી પણ મેદાનમાં છે, જેના કારણે અહીં ચતુષ્કોણીય મુકાબલો જોવા મળી શકે છે.
- જમાલપુર ખાડિયા વિધાનસભા મતવિસ્તાર
તે અમદાવાદની મુસ્લિમ બહુમતી બેઠક છે. વર્ષ 2012માં અસ્તિત્વમાં આવ્યા બાદ આ બેઠક પર ભારે હોબાળો જોવા મળી રહ્યો છે. 2012ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ અને અપક્ષ ઉમેદવાર સાબીર કાબલીવાલા વચ્ચેની સ્પર્ધાને કારણે મુસ્લિમ મતોનું વિભાજન થયું હતું. જેના કારણે અહીંથી ભાજપની જીત થઈ હતી. વર્ષ 2017માં કોંગ્રેસ અહીંથી જીતી હતી. કાબલીવાલા હવે AIMIMના ગુજરાત યુનિટના પ્રમુખ છે. આવી સ્થિતિમાં, અહીં રસપ્રદ સ્પર્ધા થવાની સંભાવના છે.