દેશમાં ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (જીએસટી) લાગુ થયાને લગભગ 6 વર્ષ થઈ ગયા છે. સરકાર સતત સિસ્ટમને સુધારવામાં વ્યસ્ત છે જેથી કરચોરી અટકાવી શકાય. દરમિયાન, છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી જીએસટી કલેક્શન રૂ. 1.50 લાખ કરોડથી વધુ વધી રહ્યું છે. પરંતુ દર મહિને દેશના એક યા બીજા ખૂણેથી કરચોરીના કિસ્સાઓ સામે આવી રહ્યા છે. દુરાચારી લોકો કરચોરી માટે અલગ-અલગ પદ્ધતિઓ અપનાવી રહ્યા છે. તાજેતરના સમયમાં GST ફ્રોડના આવા કેટલાક કિસ્સા સામે આવ્યા છે. જેના કારણે તંત્ર ચોંકી ગયું છે.
કાનપુરમાં GST કૌભાંડનો પર્દાફાશ
તાજેતરનો મામલો કાનપુરનો છે, જ્યાં ગયા અઠવાડિયે GST અને આવકવેરાની મોટી ચોરી બહાર આવી હતી. કામ ભંગારનું હતું, પરંતુ તેની આડમાં કરોડોની કરચોરી કરવામાં આવી રહી હતી. આરોપીઓ ભંગારના ડીલરો, બેટરી ડીલરો અને અન્ય વેપારીઓને નકલી બિલ સપ્લાય કરતા હતા. જે લોકો પાસેથી તે આ નકલી બિલોમાં માલની ખરીદી બતાવતો હતો તે અન્ય કોઈ નહીં પણ રિક્ષાચાલકો અને જંક પીકર્સ જેવા ગરીબ લોકો હતા. જે બાદ તેઓ નકલી ITC ક્લેમ લેતા હતા અને GSTમાં રિબેટ લેતા હતા. આરોપીઓએ 250 કરોડથી વધુના વ્યવહારો કર્યા હતા અને સરકારને 80 કરોડથી વધુની ટેક્સમાં છેતરપિંડી કરી હતી.
નોઈડામાં 5 વર્ષથી આ રમત ચાલી રહી હતી
અગાઉ જૂનના પ્રથમ સપ્તાહમાં દિલ્હીને અડીને આવેલા નોઈડામાં નકલી પેઢીઓ બનાવીને GSTની છેડછાડ કરવામાં આવી રહી હતી. GST નંબર ખોટી રીતે તૈયાર કરીને તેઓ માલની ડિલિવરી કર્યા વિના જ નકલી બિલો તૈયાર કરતા હોવાનું બહાર આવ્યું હતું. આ પછી, GST રિફંડ લઈને, તેઓ સરકારની આવકને હજારો કરોડનું નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા હતા. છેલ્લા 5 વર્ષથી આ ટોળકી સંગઠિત રીતે આવી નકલી પેઢીઓ બનાવીને ગેરરીતિ આચરતી હતી.
ગેંગની બે ટીમો કામ કરતી હતી. પ્રથમ ટીમ આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ, ભાડા કરાર, વીજળી બિલ વગેરે જેવા નકલી દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કરીને નકલી પેઢી GST નંબર બનાવતી હતી. બીજી તરફ, બીજી ટીમ નકલી પેઢીના GST નંબર પહેલા ટીમ પાસેથી ખરીદ-વેચાણ કરીને બનાવટી બિલો તૈયાર કરીને GST રિફંડ ITC ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ મેળવતી હતી. આ રીતે આ લોકો હજારો કરોડની આવકની છેતરપિંડી કરતા હતા. પોલીસને 2660 નકલી GST પેઢીઓની તૈયારીની માહિતી મળી હતી. જેમાં માલની ડિલિવરી કર્યા વગર જ નકલી બિલો તૈયાર કરીને જીએસટી રિફંડ કરવામાં આવતું હતું. નકલી પેઢીમાંથી એક મહિનામાં રૂ. 2-3 કરોડના નકલી બિલનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ રીતે લગભગ 10 હજાર કરોડની હેરાફેરીનો મામલો સામે આવ્યો છે.
આ અભિયાન 16 મેથી દેશભરમાં ચાલી રહ્યું છે.
હકીકતમાં, કેન્દ્ર સરકારે GST ચોરી શોધવા માટે 16 મેથી 15 જૂન સુધી એક વિશેષ અભિયાન શરૂ કર્યું છે. આ અભિયાનનો હેતુ નકલી બિલ, નકલી GST નોંધણી અને ખોટી ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટનો લાભ લેનારાઓને શોધવાનો છે. શંકાસ્પદ GST ખાતાઓ અને નકલી બિલો આપતી સંસ્થાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. આમાં આવકવેરા વિભાગ, એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ અને કોર્પોરેટ બાબતોના મંત્રાલય સહિત અન્ય એજન્સીઓ સામેલ છે. આ અંતર્ગત પ્રથમ સપ્તાહમાં જ 10,000 નકલી નોંધણીઓ ઝડપાઈ હતી.
આ ઝુંબેશ હેઠળ, GST રજીસ્ટ્રેશન દ્વારા શેલ કંપની બનાવીને સરકાર સાથે રૂ. 30,000 કરોડની છેતરપિંડી કરવામાં આવી હોવાનું બહાર આવ્યું છે, બનાવટી બનાવવાનું આ રેકેટ દેશના 16 રાજ્યોમાં ચાલતું હતું. જેના કારણે તપાસમાં 16 હજાર નકલી GST રજીસ્ટ્રેશન સામે આવ્યા છે. આ દરમિયાન લગભગ 5 હજાર માસ્ક કંપનીઓની ઓળખ કરવામાં આવી છે.
4909 વેપારી સંસ્થાઓ સીઝ હેઠળ
આ રેકેટ પીએમ કિસાન, ગ્રામીણ રોજગાર યોજના અને અન્ય સામાજિક સુરક્ષા યોજનાઓના લાભાર્થીઓના ડેટાની ચોરી કરતું હતું, પહેલા GST રજિસ્ટ્રેશન કરાવતું હતું અને પછી બોગસ ધંધો કરીને GSTની ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટનો ખોટો ફાયદો ઉઠાવીને કરચોરી આચરવામાં આવતું હતું. તપાસમાં પાન અને આધાર કાર્ડ દ્વારા 18 હજાર કૌભાંડો પણ બહાર આવ્યા છે.
મધ્યપ્રદેશના કોમર્શિયલ ટેક્સ કમિશનર લોકેશ કુમાર જાટવના જણાવ્યા અનુસાર, દેશભરમાં ફેલાયેલા નકલી વ્યવસાયિક સંસ્થાઓના નેટવર્ક દ્વારા 8100 કરોડ રૂપિયાથી વધુની GST ચોરીની કડીઓ મળી આવી છે. તપાસ દરમિયાન, દેશભરમાં કુલ 4,909 વ્યવસાયિક સંસ્થાઓ શંકાસ્પદ મળી આવી હતી. તેમાંથી દિલ્હીમાં સૌથી વધુ 1888, ઉત્તર પ્રદેશમાં 831, હરિયાણામાં 474, તમિલનાડુમાં 210, મહારાષ્ટ્રમાં 201, તેલંગાણામાં 167 અને મધ્ય પ્રદેશમાં 139 સંસ્થાઓનો સમાવેશ થાય છે. તપાસ હેઠળની આ 4,909 સંસ્થાઓએ નાણાકીય વર્ષ 2021-22 અને 2022-23 દરમિયાન GST રિટર્નમાં આશરે રૂ. 29,000 કરોડનું ટર્નઓવર દર્શાવ્યું છે અને તેમની તરફથી લગભગ રૂ. 8103 કરોડની કરચોરીનો કેસ પ્રકાશમાં આવ્યો છે. અહીં પણ GSTની ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ (ITC) ખોટી રીતે નકલી બિલ દ્વારા લેવામાં આવી હતી.
દેશમાં GST છેતરપિંડીના કિસ્સાઓ સતત સામે આવી રહ્યા છે
તમને જણાવી દઈએ કે, 16 મેથી શરૂ થયેલ વિશેષ તપાસ અભિયાન પહેલા GST ઈન્ટેલિજન્સ ડિરેક્ટોરેટ જનરલ (DGGI) અને ડિરેક્ટોરેટ ઑફ રેવન્યુ ઈન્ટેલિજન્સ (DRI) એ 24 મોટા આયાતકારો દ્વારા 11,000 કરોડ રૂપિયાની કથિત IGST ચોરી શોધી કાઢી હતી. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 24 કેસમાં 11,000 કરોડ રૂપિયાની કરચોરી મળી આવી છે. કરચોરીમાં સંડોવાયેલા 9 એકમોને નોટિસ મોકલવામાં આવી હતી.
આ પણ વાંચો
અહીં 1 લીટર પેટ્રોલ માત્ર 1.5 રૂપિયામાં મળે છે, પરંતુ આ દેશમાં છે સૌથી મોંઘુ, જાણો દરેક દેશના ભાવ
નોંધપાત્ર રીતે, GSTમાં છેતરપિંડી કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો માટે એક મોટો પડકાર છે. દરમિયાન, નકલી બિલો લાદીને જીએસટીની ચોરી કરનારાઓ પર કડક કાર્યવાહી કરવાની તૈયારી ચાલી રહી છે. આ માટે, GST નોંધણી અને વળતર (GST રિટર્ન) ની વધારાની ચકાસણીની સિસ્ટમ લાગુ કરી શકાય છે. વાસ્તવમાં સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ઇનડાયરેક્ટ ટેક્સિસ એન્ડ કસ્ટમ્સ (CBIC)ના પ્રસ્તાવ પર જુલાઈમાં યોજાનારી GST કાઉન્સિલની બેઠકમાં વિચારણા થઈ શકે છે. GST કાઉન્સિલની બેઠક 11 જુલાઈએ થવાની ધારણા છે.