India News : સુપ્રીમ કોર્ટે (Supreme Court) મોદી સરનેમ કેસમાં રાહુલ ગાંધીને (Rahul Gandhi) સજા પર રોક લગાવી દીધી છે. આ સાથે જ હવે આ કેસ સુરતની સેશન્સ કોર્ટમાં પહોંચ્યો છે, જ્યાં રાહુલ ગાંધીએ (Rahul Gandhi) સજા ફટકારી છે. એટલે કે રાહુલ ગાંધીને તાત્કાલિક રાહત તો મળી ગઇ છે, પરંતુ મોદી સરનેમ (Modi surname) કેસમાં તેમની મુશ્કેલીઓ પૂરી રીતે પૂરી નથી થઇ. આ કિસ્સામાં આગળ શું થવાનું છે, ચાલો જાણીએ.
મોદી સરનેમ કેસમાં આગળ શું થશે?
નેતાઓ વારંવાર તેમના ભાષણમાં એવી વાતો કહે છે, જે તેમના માટે મુશ્કેલીનું કારણ બની જાય છે.રાહુલ ગાંધી તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે.એક ચૂંટણી રેલીમાં રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું હતું કે “આ બધા ચોરોના નામ પર મોદી કેમ આવી ગયા? જો તમે નીરવ મોદી, લલિત મોદી, નરેન્દ્ર મોદી અને હવે શોધશો તો તમને ઘણા વધુ મોદી મળશે.” જ્યારે તેમણે આ નિવેદન આપ્યું ત્યારે તેમને ખબર ન હતી કે તેમનું નિવેદન તેમની સંસદ સભ્યતા છીનવી શકે છે.
23 માર્ચ, 2023 ના રોજ, રાહુલ ગાંધીના રાજકીય જીવનમાં થોડો વિરામ હતો.માનહાનિના એક કેસમાં સુરતની CJM કોર્ટે તેને દોષિત ઠેરવ્યો હતો અને તેને 2 વર્ષની સજા ફટકારી હતી.આ નિર્ણયના બીજા જ દિવસે રાહુલ ગાંધીની લોકસભાની સદસ્યતા છીનવી લેવામાં આવી હતી.એટલે કે છેલ્લા 130 દિવસથી રાહુલ ગાંધી કોંગ્રેસના (Congress) સામાન્ય નેતા રહ્યા હતા, તેઓ સાંસદ નહોતા.
કાનૂની લડાઇ કેવી રીતે આગળ વધી
સેશન્સ કોર્ટે રાહુલ ગાંધીને આપવામાં આવેલી બે વર્ષની સજા પર રોક લગાવી દીધી હતી, પરંતુ માનહાનિના કેસમાં તેમની સજા પર રોક લગાવી ન હતી. સેશન્સ કોર્ટ બાદ રાહુલના વકીલોએ હાઇકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો. હાઈકોર્ટે પણ રાહુલની સજા પરનો સ્ટે યથાવત રાખ્યો હતો, પરંતુ સજા પર સ્ટે આપ્યો ન હતો. રાહુલના વકીલોએ સજા રદ કરવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે રાહુલ ગાંધીની સજા પર રોક લગાવી દીધી છે.
દોષિત ઠેરવવા અને દોષિત ઠરાવવામાં કાનૂની તફાવત શું છે?
સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા દોષિત ઠેરવવા પર પ્રતિબંધનો અર્થ એ નથી કે રાહુલ ગાંધી માનહાનિના કેસમાંથી નિર્દોષ છૂટી ગયા છે.આ નિર્ણયથી એક વાત સ્પષ્ટ થાય છે કે રાહુલ ગાંધીને આ કેસમાંથી રાહત મળી છે, પરંતુ આ કેસ તેમના જીવને ત્રાસ આપતો રહેશે, તેનું એક કારણ પણ છે.જેવો માનહાનિનો કેસ પણ સેશન્સ કોર્ટમાં ચાલી રહ્યો છે.
કાયદાકીય પ્રક્રિયા બાદ સેશન્સ કોર્ટના નિર્ણય બાદ રાહુલ ગાંધીનું શું થશે તે નક્કી થશે.સેશન્સ કોર્ટના નિર્ણય બાદ મામલો હાઈકોર્ટમાં પહોંચી શકે છે.જો હાઈકોર્ટનો નિર્ણય આવે છે, તો તે પછી સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી થઈ શકે છે.મતલબ કે લાંબી કાનૂની પ્રક્રિયા બાકી છે.
રાહુલ ગાંધી લડી શકશે ચૂંટણી
સજા પર રોક પર રાહુલ ગાંધીને મોટી રાહત મળી છે. હવે રાહુલ ગાંધીની સંસદની સદસ્યતા ફરીથી પુન:સ્થાપિત થઈ શકે છે. આ નિર્ણયનો એક ફાયદો એ છે કે હવે રાહુલ ગાંધી વર્ષ 2024 અથવા તે પછીની ચૂંટણીમાં લડી શકશે. જો આ સજાને રોકવામાં ન આવી હોત તો તેઓ લગભગ 8 વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડી શક્યા ન હોત.
સભ્યપદની પુન:સ્થાપનામાં રાજકીય અવરોધો?
સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ રાહુલ ગાંધીને આશા હશે કે ટૂંક સમયમાં જ તેમનું સંસદનું સભ્યપદ પૂર્વવત થઈ જશે. તેઓ અવિશ્વાસની દરખાસ્તની ચર્ચા અને મતદાનમાં ભાગ લઈ શકશે તેવું પણ માની લેશે. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ રાહુલની પુન:સ્થાપનાનો રસ્તો સાફ થઈ ગયો છે, પરંતુ લોકસભા અધ્યક્ષ નિશ્ચિત સમયમાં તેમનું સભ્યપદ પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે બંધાયેલા નથી.
અમારા સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, રાહુલ ગાંધીના સભ્યપદ અંગેનો નિર્ણય લોકસભા અધ્યક્ષ સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયનો સંપૂર્ણ અભ્યાસ કર્યા બાદ જ લેશે. એટલે કે, રાહુલ ગાંધીના સભ્યપદની પુન:સ્થાપનામાં રાજકીય અવરોધ આવી શકે છે. કારણ એ છે કે સભ્યપદની પુન:સ્થાપના માટેની સમય મર્યાદાને લગતો કોઈ નિયમ નથી. સબ્સ્ક્રિપ્શનને પુનર્સ્થાપિત કરવામાં સ્પીકર કેટલો સમય લઈ શકે છે. સભ્યપદની પુન:સ્થાપના લોકસભા અધ્યક્ષની વિવેકબુદ્ધિ પર આધારિત છે.
એટલે કે લોકસભા અધ્યક્ષનો ગહન અભ્યાસ કેટલો સમય ચાલશે તે કહેવું મુશ્કેલ છે. અમે તમને આ સાથે જોડાયેલો એક કિસ્સો પણ જણાવીએ છીએ. આવા જ એક કિસ્સામાં લક્ષદ્વીપથી એનસીપીના સાંસદ મોહમ્મદ ફૈસલ તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. 11 જાન્યુઆરી, 2023 ના રોજ, લક્ષદ્વીપની કવારટ્ટી જિલ્લા અદાલતે મોહમ્મદ ફૈઝલને હત્યાના પ્રયાસના કેસમાં દોષી ઠેરવ્યો હતો અને તેને 10 વર્ષની જેલની સજા ફટકારી હતી.
૧૩ જાન્યુઆરીએ તેમનું લોકસભા સભ્યપદ નામંજૂર કરવામાં આવ્યું હતું. મોહમ્મદ ફૈઝલે જિલ્લા અદાલતના નિર્ણય સામે કેરળ હાઈકોર્ટમાં અપીલ કરી હતી. 25 જાન્યુઆરીએ તેની સજા અને સજા પર રોક લગાવવામાં આવી હતી. જે બાદ મોહમ્મદ ફૈઝલે લોકસભાનું સભ્યપદ પુન:સ્થાપિત કરવાની માંગ કરી હતી. પરંતુ લોકસભા અધ્યક્ષે 2 મહિના સુધી કાર્યવાહી કરી ન હતી. ત્યારબાદ મોહમ્મદ ફૈઝલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરી હતી, જોકે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી થવાની હતી તેના કલાકો પહેલા જ લોકસભા અધ્યક્ષે તેમનું સભ્યપદ પૂર્વવત કરી દીધું હતું.
આ વિકાસ દર્શાવે છે કે લોકસભાના સભ્યની પુન:સ્થાપના અંગે લેવામાં આવનાર નિર્ણય અધ્યક્ષની મુનસફી પર આધારિત છે. લોકસભા અધ્યક્ષ પુન:સ્થાપનાનો નિર્ણય લેવાની અંતિમ તારીખથી બંધાયેલા નથી. સ્પષ્ટ છે કે રાહુલ ગાંધીનો સંસદ સુધી પહોંચવાનો માર્ગ એટલો સરળ નથી જેટલો લાગે છે.