આજકાલ દેશમાં નકલી નોટોનું ચલણ ઘણું વધી ગયું છે. આરબીઆઈએ તાજેતરના આંકડા જાહેર કર્યા છે, જે મુજબ વર્ષ 2020-2021માં રૂ.500ની નકલી નોટોમાં 102%નો વધારો થયો છે, જ્યારે રૂ.2000ની નોટમાં 54 ટકા અને 16.4 ટકાનો વધારો થયો છે. 20 રૂપિયાની 10 રૂપિયાની નોટ. 16.5 અને 200 રૂપિયાની નોટોમાં 11.7%નો વધારો થયો છે. અગાઉ વર્ષ 2016માં સરકારે નોટબંધી કરી હતી, ત્યારપછી એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી રહી હતી કે બજારમાંથી નકલી નોટો બંધ થઈ જશે. એટલા માટે સરકારે 1000 અને 500ની નોટો બંધ કરી દીધી છે. પરંતુ છેતરપિંડી કરનારાઓએ 500 અને 2000 રૂપિયાની નકલી નોટો પણ તૈયાર કરી હતી, જે બિલકુલ અસલી નોટો જેવી જ દેખાય છે. આજે અમે તમને 500 અને 2000ની નોટ ચેક કરવાની કેટલીક સરળ રીતો જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
વાસ્તવમાં ગયા વર્ષની વાત કરીએ તો 2019-20માં 500 રૂપિયાની 30,054 નકલી નોટો ઝડપાઈ હતી. તેની સરખામણીમાં, 2020-21 ની વચ્ચે, 500 રૂપિયાની નકલી ચલણી નોટોમાં 31.3%નો વધારો થયો છે, જે 39,453 રૂપિયા છે. તમને જણાવી દઈએ કે 500 રૂપિયાની નોટ સિવાય 2, 5, 10 અને 2000 રૂપિયાની નોટો પણ સામેલ છે. RBIએ તેની પૈસા બોલતા હૈ સાઈટ- https://paisaboltahai.rbi.org.in/pdf/Rs500%20Currency%20Note_Eng_05022019.pdf પર આ 500ની નોટને ઓળખવા માટે 17 પોઈન્ટ આપ્યા છે.
- જો નોટને લાઇટની સામે મૂકવામાં આવશે તો આ જગ્યાએ 500 લખેલું જોવા મળશે.
- નોટને 45 ડિગ્રીના ખૂણાથી આંખ સામે રાખવાથી આ જગ્યાએ 500 લખેલું જોવા મળશે.
- આ જગ્યાએ દેવનાગરીમાં લખેલા 500 જોવા મળશે.
- મહાત્મા ગાંધીનું ચિત્ર બરાબર મધ્યમાં બતાવવામાં આવ્યું છે.
- ભારત અને Indiaના લેટર્સ લખેલા જોવા મળશે.
- જો તમે નોટને હળવાશથી વાળશો, તો સુરક્ષા થ્રેડના રંગનો રંગ લીલાથી ઈન્ડિગોમાં બદલાતો જોવા મળશે.
- જૂની નોટની સરખામણીમાં ગવર્નરની સહી, ગેરંટી કલમ, વચન કલમ અને આરબીઆઈનો લોગો જમણી બાજુ ખસી ગયો છે.
- અહીં મહાત્મા ગાંધીની તસવીર છે અને ઈલેક્ટ્રોટાઈપ વોટરમાર્ક પણ દેખાશે.
- ઉપરની ડાબી બાજુ અને નીચે જમણી બાજુના નંબરો ડાબેથી જમણે મોટા થાય છે.
- અહીં લખેલ નંબર 500 નો રંગ બદલાય છે. તેનો રંગ લીલાથી વાદળીમાં બદલાય છે.
- જમણી બાજુ અશોક સ્તંભ છે.
- જમણી બાજુનું સર્કલ બોક્સ જેમાં 500 લખેલું છે, જમણી અને ડાબી બાજુએ 5 બ્લીડ લાઇન અને અશોક સ્તંભનું પ્રતીક, રફલ પ્રિન્ટમાં મહાત્મા ગાંધીનું ચિત્ર.
- નોટ છાપવાનું વર્ષ લખેલું છે.
- સ્લોગન સાથે સ્વચ્છ ભારતનો લોગો છપાયેલ છે.
- કેન્દ્ર તરફ એક ભાષા પેનલ છે.
- ભારતીય ધ્વજ સાથે લાલ કિલ્લાની ચિત્ર પ્રિન્ટ છે.
- દેવનાગરીમાં 500 પ્રિન્ટ છે.