મોર એક એવું પક્ષી છે જે ઈંડા મૂકતું નથી, તો મોર કેવી રીતે જન્મે છે? આ પ્રશ્નનો જવાબ ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. આ સાથે જ ઘણા લોકો એવું પણ કહે છે કે મોર ક્યારેય સંબંધ બાંધતો નથી. થોડા સમય પહેલા એક પ્રસિદ્ધ વ્યક્તિએ તેમના મંચ પરથી વિશાળ જનમેદનીની હાજરીમાં કહ્યું હતું કે જ્યારે મોર રડે છે ત્યારે તેના આંસુ પડે છે, મોર તે આંસુ પી લે છે અને તે બાળકને જન્મ આપે છે. તો શું ખરેખર મોરના આંસુ પીવાથી મોર ગર્ભવતી બને છે?
આવી અનેક બાબતો લોકોના મનમાં ઘૂમી રહી છે. ઈન્ટરનેટ-મોબાઈલ કેમેરાના યુગમાં રૂઢિચુસ્ત અને પાયાવિહોણી વાતો લાંબો સમય ટકતી નથી. આવી સ્થિતિમાં આ પ્રશ્નનો જવાબ આ રીતે મળ્યો જ્યારે ઘણા લોકોએ મોરના મિલનનો વીડિયો બનાવ્યો. ત્યારબાદ ધીમે ધીમે લોકોની ગેરસમજ દૂર થવા લાગી. જો કે વૈજ્ઞાનિકોએ પણ ક્યારેય આવા દાવાઓ અને વસ્તુઓની સત્યતાની પુષ્ટિ કરી ન હતી.
આ સંદર્ભમાં એક રસપ્રદ વાત એ છે કે પ્રાણીશાસ્ત્રના નિષ્ણાતોના મતે કેટલાક પક્ષીઓ એક ખાસ પ્રકારનો ‘કિસ’ સંબંધ બાંધે છે, આ પ્રક્રિયાને ક્લોકલ કિસ કહેવામાં આવે છે. અનેક વાઈલ્ડ લાઈફ ફોટોગ્રાફર્સે મોર-મોરની મીટિંગની તસવીરો લેવાની સાથે વીડિયો પણ બનાવ્યો છે.
તેમનું કહેવું છે કે મોરની પ્રજનન પદ્ધતિ અન્ય પક્ષીઓ જેવી છે. જ્યારે મોર સહિત અનેક પક્ષીઓ સંબંધ બાંધે છે, ત્યારે નર પક્ષી માદાની પીઠ પર સવારી કરે છે, આ દરમિયાન નર તેના વીર્યને માદાના શરીરમાં ટ્રાન્સફર કરે છે.
જો તમારા મનમાં મોરના આંસુ પીવા વિશે કોઈ ગેરસમજ છે, તો તેને તરત જ દૂર કરો. વાસ્તવમાં મોર અને ઢેલ એકબીજાની નજીક આવે છે. મોરને જોઈને ઢેલ નાચવા લાગે છે. મોર તેની તરફ જુએ છે અને જ્યારે તે આકર્ષાય છે ત્યારે જ તે તેની સામે આવે છે.
આ પછી 9થી 15 સેકન્ડની ઘડિયાળની કિસની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. ઈન્ટરનેટના આગમન પહેલા ભારતીય સમાજમાં પ્રતીકો દ્વારા ઘણી બધી વાતો કહેવાનો ટ્રેન્ડ રહ્યો છે. તમે આવી એક કહેવત તો સાંભળી જ હશે – જંગલમાં મોરને કોણે નાચતા જોયા? આ ઉદાહરણનો અર્થ શું છે તેના પર પણ એક અલગ ચર્ચા સાંભળવા મળે છે.