ઓમ પ્રયાસ/હરિદ્વાર. વર્ષ 2024માં પિતૃપક્ષના દિવસો 17 સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થશે. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર પિતૃપક્ષના દિવસોમાં તેમના પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ વિધિ, પિંડ દાન, તર્પણ વગેરે કરવાથી તેઓ શાંતિ અને મોક્ષ વગેરેની પ્રાપ્તિ કરે છે. તેમના પૂર્વજોની આત્માઓને મોક્ષ આપવા માટે, વ્યક્તિ ધાર્મિક વિધિઓ અનુસાર તેમની શ્રાદ્ધ વિધિ કરે છે. મત્સ્ય પુરાણ અને ગરુડ પુરાણ અનુસાર, વ્યક્તિએ નિર્ધારિત પદ્ધતિ અનુસાર પોતાના પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ કરવું જોઈએ. ક્રોધિત પૂર્વજોને શાંત કરવા અને પિતૃ દોષને દૂર કરવા માટે, શાસ્ત્રોમાં દર્શાવેલ પદ્ધતિ અનુસાર પોતાના પૂર્વજો માટે શ્રાદ્ધ, પિંડ દાન અથવા અન્ય ધાર્મિક વિધિઓ કરવા માટે સૂચવવામાં આવે છે.
પુરાણો અનુસાર પિતૃપક્ષના દિવસોમાં પિતૃઓના શ્રાદ્ધ, તર્પણ, પિંડ દાન વગેરે વિધિઓમાં પવિત્ર કુશનું ઘણું મહત્વ છે. જો શ્રાદ્ધ વિધિમાં કુશનો ઉપયોગ ન કરવામાં આવે તો પિતૃઓને શાંતિ મળતી નથી. ગરુડ પુરાણ અનુસાર પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ પવિત્ર કુશ વિના અધૂરું રહે છે. બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ કુશામાં રહે છે. તેથી, પિતૃ પક્ષ દરમિયાન શ્રાદ્ધ પૂર્ણ કરવા માટે ચોક્કસપણે કુશનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. કુશનું મહત્વ પ્રાચીન સમયમાં દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચેના સમુદ્ર મંથન સાથે જોડાયેલું છે.
પિતૃપક્ષમાં કુશના ઉપયોગ વિશે વધુ માહિતી આપતાં હરિદ્વારના વિદ્વાન જ્યોતિષી પંડિત શ્રીધર શાસ્ત્રીએ જણાવ્યું હતું કે જો કુશની વીંટી હાથમાં પહેરવામાં આવે અને પૂર્વજોના શ્રાદ્ધમાં કુશ આસનનો ઉપયોગ ન કરવામાં આવે તો શ્રાદ્ધ અયોગ્ય રહેશે. પૂર્ણ માનવામાં આવતું નથી. શાસ્ત્રોમાં કુશને ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે અને પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ પૂર્ણ કરવા માટે શ્રાદ્ધ, તર્પણ, પિંડ દાન વગેરે કરતી વખતે જમણા હાથની અનામિકા આંગળીમાં કુશની બનેલી વીંટી પહેરવામાં આવે છે અને તમામ શ્રાદ્ધની વિધિઓ કુશના આસન પર બેસીને જ કરવામાં આવે છે.
જો તમારે 32 દાંત હોય તો રાજાની જેમ મળશે ત્રણેય લોકના સુખ! જાણો 28, 29 અને 30 વાળાનું શું થાય?
કુશનું મહત્વ સમુદ્ર મંથન સાથે સંબંધિત છે
પંડિત શ્રીધર શાસ્ત્રી કહે છે કે કુશનું મહત્વ પ્રાચીન સમયમાં થયેલા સમુદ્ર મંથન સાથે પણ જોડાયેલું છે. ગરુડ પુરાણ અનુસાર, સમુદ્ર મંથનમાંથી નીકળેલો અમૃત વાસણ હરિદ્વારના માયાપુરીમાં કુશામાં છુપાયેલો હતો. હરિદ્વારમાં હર કી પૌરી ખાતેનો કુશા ઘાટ પ્રાચીન છે, જ્યાં પૂર્વજોને મોક્ષ આપવા માટે ધાર્મિક વિધિઓ કરવાનું સૌથી વધુ મહત્વ હોવાનું કહેવાય છે. પ્રાચીન સમયમાં હર કી પૌરીના કુશા ઘાટ પર ઘણા મોટા કુશાઓ હતા. ધાર્મિક કાર્યો કે શ્રાદ્ધ વગેરેમાં કુશનો ઉપયોગ કરવાથી તેનું મહત્વ વધુ વધે છે. જ્યોતિષ પંડિત શ્રીધર શાસ્ત્રી જણાવે છે કે પૂર્વજો માટે શ્રાદ્ધ વિધિ, તર્પણ, પિંડ દાન વગેરે કરતી વખતે કુશનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ, જેથી ભૂત-લોકમાં ભટકતા પૂર્વજોને મુક્તિ મળે અને તેઓ મોક્ષ પ્રાપ્ત કરી શકે.