SHARE MARKET SPECIAL: શેર બજારમાં રોકાણ કરતા રોકાણકારો પાસેથી તમે ક્યારેક’ને ક્યારેક સાંભળ્યું જ હશે.. મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ વિશે. જો કોઈ વ્યક્તિ મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ ન કરતું હોય તો તે પણ ચોક્કસપણે મ્યુચ્યુઅલ ફંડનો ઉલ્લેખ કરતો જ હોય છે. પરંતુ કેટલાક લોકોને જેટલું આકર્ષે છે, તેટલું જ આ બાબતથી ડરાવે છે. ‘મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ માર્કેટ રિસ્કને આધીન છે’ આ ડરને વધારવામાં મહત્વનો ફાળો આપે છે. સારા વળતર માટે મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ યોગ્ય વિકલ્પ બની શકે છે. પરંતુ હજુ પણ ઘણા લોકો નથી જાણતા કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ શું છે? અને તેમાં રોકાણ કેવી રીતે કરવું? એ ઓછા લોકોને ખબર હોય છે.
વાસ્તવમાં, મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં ઘણા લોકો પાસેથી પૈસા લેવામાં આવે છે અને એક જગ્યાએ જમા કરવામાં આવે છે. રોકાણકારો પાસેથી એકત્ર કરાયેલા નાણાંને પછી સ્ટોક્સ, બોન્ડ્સ, મની માર્કેટ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સ અને અન્ય પ્રકારની સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરવામાં આવે છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડનું સંચાલન એસેટ મેનેજમેન્ટ કંપનીઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે. દરેક AMCમાં સામાન્ય રીતે અનેક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યોજનાઓ હોય છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરનાર દરેક વ્યક્તિને ફંડના નફા, નુકસાન, આવક અને ખર્ચનો પ્રમાણસર હિસ્સો મળે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં નાણાંનું રોકાણ કરવું એ મોટા પિઝાની નાની સ્લાઈસ ખરીદવા જેવું છે.
મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પ્રકારો
ઇક્વિટી ફંડ્સ, ડેટ ફંડ્સ, બેલેન્સ અથવા હાઇબ્રિડ ફંડ્સ અને સોલ્યુશન-ઓરિએન્ટેડ ફંડ્સ જેવા ઘણા પ્રકારના મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ છે. ઇક્વિટી ફંડ્સ રોકાણકારો પાસેથી લીધેલા નાણાંનું રોકાણ શેરબજારમાં કરે છે. ડેટ ફંડ્સ ટ્રેઝરી બિલ્સ, કોર્પોરેટ બોન્ડ્સ અને સરકારી સિક્યોરિટીઝ જેવા નિશ્ચિત આવકના સાધનોમાં રોકાણ કરે છે. ડેટ ફંડમાં સ્થિરતા છે. ઉપરાંત તેઓ બજારની વધઘટથી ઓછી અસર પામે છે. જો કોઈ રોકાણકાર ઓછું જોખમ ઈચ્છે છે તો તેના માટે ડેટ ફંડ ખૂબ જ સારો વિકલ્પ છે.
બેલેન્સ્ડ અથવા હાઇબ્રિડ ફંડ એ ઇક્વિટી અને ડેટ ફંડનું મિશ્રણ છે. આ એવા રોકાણકારો માટે છે જેઓ શેરબજારનો લાભ લેવા માગે છે પરંતુ જોખમ લેવા માંગતા નથી. જેઓ નિવૃત્તિ, બાળકોના ઉચ્ચ શિક્ષણ અને લગ્ન વગેરે જેવા ચોક્કસ ધ્યેય માટે ભંડોળ જમા કરવા માગે છે તેઓ સોલ્યુશન ઓરિએન્ટેડ ફંડમાં નાણાંનું રોકાણ કરી શકે છે. આવા ફંડ્સમાં ઈક્વિટી, ડેટ અને હાઈબ્રિડ ફંડનું મિશ્રણ હોઈ શકે છે.
કેવી રીતે રોકાણ કરવું?
તમે મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં એકસાથે નાણાંનું રોકાણ કરી શકો છો અને સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન એટલે કે SIP દ્વારા પણ રોકાણ કરી શકો છો. મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરવાની બે રીત છેઃ ડાયરેક્ટ અને રેગ્યુલર. ડાયરેક્ટ પ્લાન હેઠળ તમે મ્યુચ્યુઅલ ફંડની વેબસાઇટની સીધી મુલાકાત લઈને ઓનલાઈન રોકાણ શરૂ કરી શકો છો. તે જ સમયે તમે સલાહકાર, બ્રોકર અથવા વિતરક દ્વારા પણ નાણાંનું રોકાણ કરી શકો છો. સીધા રોકાણમાં તમારે ફંડ હાઉસને ઓછા ચાર્જ ચૂકવવા પડે છે. એટલે કે ખર્ચનો ગુણોત્તર ઓછો છે. રેગ્યુલર પ્લાનમાં એક્સપેન્સ રેશિયો વધારે હોય છે. જેઓ ઓનલાઈન રોકાણ અને ફંડની પસંદગીથી પરિચિત છે તેમના માટે ડાયરેક્ટ પ્લાન યોગ્ય છે. પરંતુ, જેઓ આ બાબતોથી વધુ વાકેફ નથી તેમના માટે નહીં.
ફી લેવામાં આવે છે?
મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ 500 રૂપિયાથી શરૂ કરી શકાય છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરતી વખતે તમારે વિવિધ શુલ્ક ચૂકવવા પડે છે. ઉપરાંત મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ અને લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ નિયમોને આધીન છે.
શું તમે બધા પૈસા ગુમાવી શકો છો?
બજાર સાથે જોડાયેલ હોવાથી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ જોખમને પાત્ર છે. આ કારણે રોકાણ કરેલી મૂળ રકમ ગુમાવવાનું જોખમ રહે છે. જો કે, મ્યુચ્યુઅલ ફંડના અત્યાર સુધીના પ્રદર્શનને જોતા એવું કહી શકાય કે તમારા બધા પૈસા ગુમાવવાની શક્યતા ઓછી છે.
તમે ક્યારે વેચી શકો છો?
ભગવંત માનની ભૂંડી આદત તેની દિકરીએ જ છતી કરી, કહ્યું-પપ્પાએ ભાવનાત્મક અને શારીરિક શોષણ કર્યું
મોટાભાગના મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ ઓપન એન્ડેડ હોય છે, એટલે કે તમે આ ફંડ્સમાં કરેલા રોકાણને વેચીને કોઈપણ સમયે તેમાંથી બહાર નીકળી શકો છો. હા, કેટલાક ફંડ્સ ક્લોઝ એન્ડેડ પણ હોય છે, એટલે કે તેનો લોક-ઇન પિરિયડ હોય છે. તમે તે સમયગાળા દરમિયાન ફંડ વેચી શકતા નથી. તે જ સમયે, કેટલીક યોજનાઓ થોડા સમય માટે લોક-ઇન હોય છે, પરંતુ તે પછી તે ઓપન-એન્ડેડ બની જાય છે. જેમ કે ટેક્સ સેવિંગ ELSS જેનો લોક-ઇન સમયગાળો 3 વર્ષનો છે. આ સમયગાળા પછી ફંડ ઓપન એન્ડેડ બની જાય છે