અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસાએ અંતરિક્ષયાત્રીઓ સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુશ વિલમોરને ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશનથી સુરક્ષિત રીતે પૃથ્વી પર લાવવાનું મિશન શરૂ કર્યું છે. આ મિશનને ક્રૂ-9 મિશન નામ આપવામાં આવ્યું છે. એલોન મસ્કની કંપની સ્પેસએક્સનું ફાલ્કન 9 રોકેટ અને ડ્રેગન સ્પેસક્રાફ્ટ બંને અવકાશયાત્રીઓને લાવવા માટે રવાના કરવામાં આવ્યા છે. નાસાના અવકાશયાત્રી નિક હેગ અને રશિયન અવકાશયાત્રી એલેક્ઝાન્ડર ગોર્બુનોવ પણ અવકાશયાન સાથે હતા. અવકાશયાનમાં કુલ ચાર બેઠકો છે અને સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુશ વિલ્મોર માટે બે બેઠકો ખાલી રાખવામાં આવી છે.
ફાલ્કન 9 રોકેટ શું છે?
ફાલ્કન 9 એ દ્વિ-માર્ગી પુનઃઉપયોગી શકાય તેવું રોકેટ છે, જેને એલોન મસ્કની કંપની સ્પેસએક્સ દ્વારા પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં મુસાફરી કરવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે. ફાલ્કન 9 એ વિશ્વનું પ્રથમ ફરીથી વાપરી શકાય તેવું ઓર્બિટ ક્લાસ રોકેટ છે. આ રોકેટ (ફાલ્કન 9 રોકેટ) નો પુનઃઉપયોગ કરી શકાતો હોવાથી, અવકાશ યાત્રા તદ્દન આર્થિક છે. સ્પેસએક્સ વેબસાઈટ પર આપવામાં આવેલી વિગતો અનુસાર, ફાલ્કન 9 રોકેટ 70 મીટર લાંબુ છે અને તેનું વજન 549,054 કિલોગ્રામ છે. તે પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષા (LEO)માં પોતાની સાથે 22,800 કિલોગ્રામ સુધીનું વજન વહન કરી શકે છે.
ડ્રેગન સ્પેસક્રાફ્ટ શું છે?
સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુશ વિલ્મોરને લેવા માટે ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પર મોકલવામાં આવેલ ડ્રેગન અવકાશયાન વિશ્વનું પ્રથમ ખાનગી અવકાશયાન છે, જે અવકાશયાત્રીઓને સ્પેસ સ્ટેશન સુધી પહોંચાડે છે. આ અવકાશયાન પણ ઈલોન મસ્કની કંપનીએ બનાવ્યું છે. ડ્રેગન વિશે એક ખાસ વાત એ છે કે તે ISS થી પૃથ્વી પર સારા પ્રમાણમાં કાર્ગો લાવવામાં સક્ષમ છે. ફાલ્કન 9 રોકેટ દ્વારા ડ્રેગન સ્પેસક્રાફ્ટ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું છે.
એલોન મસ્કની કંપની કેટલા પૈસા લેશે?
Syfy.comના એક અહેવાલ મુજબ, 2022 પહેલા ફાલ્કન 9 રોકેટને લોન્ચ કરવા માટે લગભગ $62 મિલિયનનો ખર્ચ થશે. જોકે, એલોન મસ્કની કંપની સ્પેસએક્સે વર્ષ 2022માં આ રકમ વધારીને $67 મિલિયન કરી છે. રૂપિયામાં આ રકમ લગભગ સાડા છ અબજ રૂપિયા થાય છે. જો અવકાશયાન પણ ફાલ્કન રોકેટ સાથે જાય છે, તો તેની કિંમત લગભગ 140 મિલિયન ડોલર છે. રિપોર્ટ અનુસાર, જો અવકાશયાત્રી ફાલ્કન 9 દ્વારા ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પર જવા અથવા પરત ફરવા માંગે છે, તો તેણે સમગ્ર રોકેટનો ખર્ચ ઉઠાવવો પડશે. સીટ પ્રમાણે બુકિંગની પણ સુવિધા છે.
સ્પેસ ન્યૂઝના એક રિપોર્ટ અનુસાર, સ્પેસએક્સ અને રોકેટ લેબ જેવી ખાનગી કંપનીઓના કારણે સ્પેસમાં મુસાફરી પહેલા કરતા ઘણી સસ્તી થઈ ગઈ છે. ઉદાહરણ તરીકે, જ્યારે અમેરિકાએ 16 જુલાઈ, 1969ના રોજ એપોલો 11 મિશન લોન્ચ કર્યું ત્યારે તેના પર કુલ $185 મિલિયનનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. આજની તારીખે, આ રકમ લગભગ $1.62 બિલિયન જેટલી થાય છે. તે જમાનાના રોકેટ આજના સમય કરતા ઘણા ઓછા પેલોડ વહન કરવામાં સક્ષમ હતા.
સુનિતા વિલિયમ્સ કેવી રીતે અવકાશમાં ફસાઈ ગઈ
સુનીતા વિલિયમ્સ અને બુશ વિલ્મોર છેલ્લા 5 મહિનાથી ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પર અટવાયેલા છે. આ બંને બોઈંગ કંપનીના સ્પેસક્રાફ્ટ ‘સ્ટારલાઈનર’ દ્વારા 5 જૂને ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન ગયા હતા. બંનેને ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) પર 8 દિવસ વિતાવ્યા બાદ પરત ફરવું પડ્યું હતું. જ્યારે આ અવકાશયાન લોન્ચ કરવામાં આવ્યું ત્યારે 4 જગ્યાએથી હિલિયમ ગેસ લીક થવા લાગ્યો હતો. પછી, ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પર ડોકીંગ કરતી વખતે, તેના થ્રસ્ટર્સ પણ નિષ્ફળ ગયા.
સુનીતા વિલિયમ્સ અને બુશ વિલ્મોર છેલ્લા 5 મહિનાથી ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પર અટવાયેલા છે. આ બંને બોઈંગ કંપનીના સ્પેસક્રાફ્ટ ‘સ્ટારલાઈનર’ દ્વારા 5 જૂને ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન ગયા હતા. બંનેને ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) પર 8 દિવસ વિતાવ્યા બાદ પરત ફરવું પડ્યું હતું. જ્યારે આ અવકાશયાન લોન્ચ કરવામાં આવ્યું ત્યારે 4 જગ્યાએથી હિલિયમ ગેસ લીક થવા લાગ્યો હતો. પછી, ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પર ડોકીંગ દરમિયાન, તેના થ્રસ્ટર્સ પણ નિષ્ફળ ગયા.
જો તમારે 32 દાંત હોય તો રાજાની જેમ મળશે ત્રણેય લોકના સુખ! જાણો 28, 29 અને 30 વાળાનું શું થાય?
નિષ્ણાતોના મતે સ્ટારલાઈનરમાં હિલીયમ ગેસનું લીકેજ ગંભીર સમસ્યા હતી. જેના કારણે રિટર્ન ફ્લાઈટમાં આગ લાગવાની આશંકા હતી. નાસાના એન્જિનિયરો અને અવકાશયાત્રીઓ ‘સ્ટારલાઈનર’માં સમસ્યાને ઠીક કરવાનો પ્રયાસ કરતા રહ્યા. દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે ભૂલને પણ સુધારી લેવામાં આવી છે. જો કે, નાસાએ કહ્યું કે તેઓ કોઈ જોખમ લેવા માંગતા નથી, તેથી ‘સ્ટારલાઈનર’ 6 સપ્ટેમ્બરે સુનીતા વિલિયમ્સ અને બુશ વિલ્મોર વિના પૃથ્વી પર પરત ફર્યા.