યુક્રેન પર હુમલો કર્યા બાદ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને રશિયા પર કેટલાક પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે. આમાંના કેટલાક પ્રતિબંધો એવા છે જે રશિયાના સ્પેસ પ્રોગ્રામને નબળો પાડશે. યુક્રેન પર થયેલા હુમલાને કારણે રશિયા અને અમેરિકા વચ્ચેના સંબંધોમાં ફરી ખટાશ આવી ગઈ છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું છે કે અમારા દ્વારા લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોથી રશિયન અર્થવ્યવસ્થાને મોટો ફટકો પડશે. બિડેને વધુમાં કહ્યું હતું કે અમારા પ્રતિબંધોને કારણે રશિયાના એરોસ્પેસ ઉદ્યોગને ઘણું નુકસાન થઈ રહ્યું છે.
તેમાંથી, રશિયન સૈન્ય, દરિયાઇ ઉદ્યોગ, આર્થિક સંસ્થાઓ અને રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની નજીકના લોકો પર પણ પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા છે. વ્હાઇટ હાઉસના જણાવ્યા અનુસાર રશિયાના સ્પેસ પ્રોગ્રામ પર કોઈ સીધો પ્રતિબંધ નથી. પરંતુ કેટલીક અત્યંત સંવેદનશીલ ટેક્નોલોજીઓને રશિયામાં નિકાસ કરવાથી પ્રતિબંધિત કરવામાં આવી છે. આ તકનીકોનો ઉપયોગ અવકાશ ઉદ્યોગમાં થાય છે.
યુએસએ સેમિકન્ડક્ટર્સ, ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ, એન્ક્રિપ્શન સિક્યુરિટી, લેસર, સેન્સર, નેવિગેશન, એવિઓનિક્સ અને મેરીટાઇમ ટેક્નોલોજીની રશિયામાં નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આવી સ્થિતિમાં હવે મોટો સવાલ એ ઊભો થાય છે કે શું અમેરિકાના આ પ્રતિબંધથી ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) પર ચાલી રહેલા કામને અસર થશે. કારણ કે સ્પેસ સ્ટેશન, ઓર્બિટલ ટ્રાવેલ અને અવકાશયાત્રીઓની તાલીમ માટે અમેરિકા અને રશિયા વચ્ચે કરાર છે.
અમેરિકા દ્વારા લગાવવામાં આવેલા પ્રતિબંધો અંગે અમેરિકી સ્પેસ એજન્સી નાસાએ કહ્યું કે સ્પેસ સ્ટેશન પર રશિયન ગતિવિધિઓ પર કોઈ પ્રતિબંધ લગાવવામાં આવ્યો નથી. નાસાએ સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે અમે રશિયન સ્પેસ એજન્સી સાથે મળીને ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન અને અન્ય મિશનની સુરક્ષા પૂરી કરવાનું ચાલુ રાખીશું. અમેરિકા અને રશિયા વચ્ચે અવકાશમાં નાગરિક સહયોગ ચાલુ રહેશે. રશિયા પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોની આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પેસ સ્ટેશનની કામગીરી પર કોઈ અસર પડશે નહીં.
તમને જણાવી દઈએ કે નાસાનું આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે Roscosmos ના નિર્દેશક દિમિત્રી રોગોઝિને અનેક ટ્વિટમાં અમેરિકાને પૂછ્યું હતું કે, શું તમે ISS પર અમારી ભાગીદારી ખતમ કરવા માંગો છો. જો તમે સ્પેસ સ્ટેશન પર સમાધાન સમાપ્ત કરવા માંગો છો. તો પછી સ્પેસ સ્ટેશનને કોણ બચાવશે? કારણ કે તે અમેરિકા કે યુરોપ પર બેકાબૂ બની શકે છે. એક વિકલ્પ એવો પણ છે કે આ 500 ટનના સ્ટેશનને ભારત અથવા ચીન પર છોડવામાં આવે.
દિમિત્રીએ ટ્વિટ કરીને પૂછ્યું કે શું ભારત અને ચીને આવા વિકલ્પની માહિતી આપીને ડરવું જોઈએ? કારણ કે સ્પેસ સ્ટેશન રશિયાની ઉપરથી ઉડતું નથી. શું તમે આ માટે તૈયાર છો? દિમિત્રીના આ ટ્વિટ પછી નાસાએ નિવેદન આપ્યું હતું કે સ્પેસ સ્ટેશનને લઈને અમેરિકા અને રશિયાના સંબંધો બગડી રહ્યા નથી. તેઓ સાથે મળીને કામ કરશે.