કમોસમી વરસાદ અને ઉત્પાદનમાં ઘટાડાથી ડુંગળીના ભાવમાં વધારો થવાનો અવાજ સરકાર સુધી પણ પહોંચ્યો હતો. સામાન્ય માણસની થાળી પર વધુ અસર ન થાય તે માટે સરકારે તાત્કાલિક અસરથી મોટો નિર્ણય લીધો છે. સરકારે કહ્યું છે કે માર્ચ 2024 સુધી ડુંગળીની નિકાસ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, એક પણ ડુંગળી દેશની બહાર ન જાય, જેથી સ્થાનિક બજારમાં તેનો પુરવઠો જળવાઈ રહે અને ભાવ વધે નહીં. આ સિવાય સરકારે ખાંડ અને ઘઉં પર પણ કડક કાર્યવાહી કરવાની તૈયારી કરી લીધી છે.
ડાયરેક્ટોરેટ જનરલ ઑફ ફોરેન ટ્રેડે ગુરુવારે એક નોટિફિકેશન બહાર પાડીને કહ્યું કે ડુંગળીની નિકાસ નીતિમાં થોડો ફેરફાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ અંતર્ગત 31 માર્ચ 2024 સુધી દેશની બહાર ડુંગળીની નિકાસ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ છે. આ સાથે સરકારે ખાંડની વધતી કિંમતો પર અંકુશ રાખવા માટે મિલોને આદેશ પણ જારી કર્યા છે.
નિકાસ લઘુત્તમ કિંમત નક્કી
ડુંગળીની નિકાસ નીતિમાં આ ફેરફાર પહેલા સરકારે તેની લઘુત્તમ કિંમત નક્કી કરી હતી. આ અંતર્ગત 29 ઓક્ટોબરથી 31 ડિસેમ્બર સુધી ડુંગળીની લઘુત્તમ નિકાસ કિંમત (MEP) પ્રતિ ટન $800 રાખવામાં આવી હતી. જો આપણે તેના છૂટક ભાવ પર નજર કરીએ તો, ડુંગળીની નિકાસ કિંમત 67 રૂપિયા પ્રતિ કિલો રાખવામાં આવી હતી. છેલ્લા એક મહિનામાં ડુંગળીના ભાવમાં 58 ટકાનો વધારો થયો છે.
નિકાસની શરતોમાં છૂટ
સરકારે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે નિકાસ છૂટ 3 પરિસ્થિતિઓમાં આપી શકાય છે. સૌપ્રથમ, જે માલસામાન પહેલાથી જ જહાજ પર લોડ કરવામાં આવ્યો છે અથવા તેમના બિલ આ સૂચના પહેલા જમા કરવામાં આવ્યા છે. બીજું, કન્સાઈનમેન્ટ કે જેના કાગળો કસ્ટમને આપવામાં આવ્યા છે અથવા રજીસ્ટર કરવામાં આવ્યા છે. ત્રીજું, જેમના કાગળો હજુ પણ ચકાસણી માટે સિસ્ટમમાં રાખવામાં આવ્યા છે તેમને પણ નિકાસ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
ખાંડ માટે ઇથેનોલ પર પ્રતિબંધ
ખાંડના ભાવને અંકુશમાં લેવા માટે સરકારે વધુ એક મોટો નિર્ણય લીધો છે. એવો અંદાજ છે કે આ વર્ષે ખાંડના ઉત્પાદનમાં 8 ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે, જેના કારણે છૂટક બજારમાં તેની કિંમતો વધવાનો ભય છે. આનો સામનો કરવા માટે સરકારે હાલમાં ઇથેનોલના ઉત્પાદન પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. હાલમાં દેશમાં દર વર્ષે આશરે 35 લાખ ટન ખાંડના ઉત્પાદન જેટલી શેરડીનો ઉપયોગ ઇથેનોલ બનાવવા માટે થાય છે. હાલમાં ખાંડ મિલોને ઈથેનોલ બનાવવા માટે શેરડીનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.
ઘઉં માટે મોટું બજાર
6 રજા તો મળતી જ હતી, હવે બેંક વાળાને મળશે દર મહિને 8 રજા, સરકારે કર્મચારીને કુદકા મારતા કરી દીધા!!
છૂટક બજારમાં પણ ઘઉંના ભાવમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. આને અંકુશમાં લેવા માટે સરકારે ફૂડ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (FCI)ને ઘઉંના મોટા જથ્થાને બજારમાં છોડવા માટે કહ્યું છે, જેથી છૂટક કિંમતોને નિયંત્રિત કરી શકાય. ઘઉં અને લોટની વાત કરીએ તો હાલમાં રિટેલ માર્કેટમાં લોટની કિંમત 40 રૂપિયા પ્રતિ કિલોની ઉપર પહોંચી ગઈ છે.