National News: 2024 લોકસભાની ચૂંટણી આવી રહી છે. કેન્દ્રની મોદી સરકાર દ્વારા પેટ્રોલ અને ડીઝલમાં ઘટાડો કરવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. મે 2022 પછી આ પ્રથમ વખત હશે જ્યારે પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ઘટાડો કરવામાં આવશે. ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ ટૂંક સમયમાં તેલની કિંમતોમાં ઘટાડો કરવાની જાહેરાત કરી શકે છે. સ્વાભાવિક રીતે, દરમાં ઘટાડા માટે આગામી લોકસભા ચૂંટણીને કારણ માનવામાં આવી રહ્યું છે. અમારી બહેન વેબસાઈટ વિયોને પણ પેટ્રોલના દરમાં 8 રૂપિયા પ્રતિ લિટર કે તેથી વધુનો ઘટાડો કરવાનો દાવો કર્યો છે.
તાજેતરમાં જાહેર કરાયેલા નવેમ્બરના આંકડામાં ફુગાવાનો દર ફરી વધ્યો છે. સરકાર ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને મોંઘવારી કાબૂમાં લેવા માટે એક્શન પ્લાન તૈયાર કરી રહી છે. જેમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવને લઈને પણ ચર્ચા થઈ હતી. પેટ્રોલિયમ મંત્રાલય દ્વારા નફાકારકતા, અંડર રિકવરી અને ઘટાડાની સંભાવનાની સંપૂર્ણ રજૂઆત PMOને મોકલવામાં આવી છે. અમિત શાહની અધ્યક્ષતામાં જીઓએમએ પણ મોંઘવારી પર અંકુશ મેળવવા માટે મહત્વના મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી હતી.
એક દરખાસ્ત પણ ચર્ચા માટે આવી હતી કે શું તેલ કંપનીઓને મોંઘવારી ઝડપથી કાબૂમાં લેવા માટે પેકેજ આપી શકાય? આવો જાણીએ પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ઘટાડાનાં ત્રણ મોટા કારણો-
1. પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર OMCsની અંડર રિકવરી સમાપ્ત થાય છે
ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ (OMCs) પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર રિકવરી હેઠળ સમાપ્ત થઈ ગઈ છે. છેલ્લા દોઢ વર્ષમાં ઓઈલ કંપનીઓએ ભાવ વધાર્યા નથી. તેનું કારણ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમતમાં ઘટાડો પણ હતો. ઓએમસી આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં વધારાને કારણે થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ અંડર રિકવરી દ્વારા કરી રહી હતી. અંડર રિકવરી સમાપ્ત થયા પછી, પેટ્રોલના ભાવમાં પ્રતિ લિટર રૂ. 9 અને ડીઝલના ભાવમાં પ્રતિ લિટર રૂ. 3-4.50નો ઘટાડો થવાની અપેક્ષા છે.
2. ત્રણ ક્વાર્ટર માટે તેલ કંપનીઓનો નફો
2022 થી તેલની કિંમતોમાં કોઈ ઘટાડો ન થવાને કારણે, તેલ કંપનીઓ છેલ્લા ત્રણ ક્વાર્ટરથી સતત નફાકારક રહી છે. બીજી તરફ, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત એક રેન્જમાં આગળ વધી રહી છે તે પણ નફાનું એક મોટું કારણ છે. ભારતીય ઓઈલ કંપનીઓએ નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના ત્રીજા ક્વાર્ટર (જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર)માં રૂ. 47,817 કરોડનો નફો કર્યો છે. જે ગયા વર્ષના સમાન ગાળામાં રૂ. 33,159 કરોડના ચોખ્ખા નફા કરતાં 45% વધુ છે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24 ના બીજા ક્વાર્ટરમાં રૂ. 42,522 કરોડનો ચોખ્ખો નફો થયો હતો.
3. ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત શ્રેણીની આસપાસ
કાચા તેલની કિંમત છેલ્લા કેટલાક સમયથી એક રેન્જની આસપાસ અથડાઈ રહી છે. આ પછી પણ તેલ કંપનીઓ પર ભાવ ઘટાડવાનું દબાણ વધી ગયું છે. શુક્રવારે WTI ક્રૂડ નજીવો વધીને $72.14 પ્રતિ બેરલ અને બ્રેન્ટ ક્રૂડ $77.69 પ્રતિ બેરલ પર પહોંચ્યું હતું. મે 2022 માં, બ્રેન્ટ ક્રૂડની કિંમત બેરલ દીઠ $ 113 આસપાસ હતી. ત્યારે સરકાર દ્વારા ઓઈલ કંપનીઓને થતા નુકસાનની વસૂલાત માટે ટેક્સમાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો.