વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મંગળવારે મધ્ય પ્રદેશની રાજધાની ભોપાલમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP)ના બૂથ લેવલ કાર્યકર્તાઓને સંબોધિત કર્યા. પીએમ મોદીએ વિપક્ષી પાર્ટીઓ પર પસંદગીના પ્રહારો કર્યા. પીએમ મોદીના સમગ્ર સંબોધન દરમિયાન, ફોકસ ગામડાઓ, ખેડૂતો, મુસ્લિમો, ભ્રષ્ટાચાર, સમાન નાગરિક સંહિતા પર રહ્યું, જેનું ચૂંટણીલક્ષી મહત્વ કાઢવામાં આવી રહ્યું છે.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પરિવારવાદને લઈને વિપક્ષી પાર્ટીઓ પર નિશાન સાધતા કહ્યું કે જો તમને તમારા પુત્ર-પુત્રીઓની ચિંતા હોય તો ભાજપને મત આપો. જ્યારે પીએમ મોદીએ પરિવારવાદ અને ભ્રષ્ટાચારના મુદ્દે વિપક્ષી પાર્ટીઓને ઘેરી હતી, ત્યારે તેમણે દાવો કર્યો હતો કે યુદ્ધ દરમિયાન પણ મોંઘવારી નિયંત્રણમાં હતી. પીએમએ બે વખત પેટ્રોલ પર એક્સાઈઝ ડ્યુટી ઘટાડવાનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો અને વિપક્ષ પર બિનજરૂરી હોબાળો કરવાનો આરોપ લગાવ્યો.
પીએમ મોદીએ આયુષ્માન ભારત યોજના અને જેનેરિક દવાઓની દુકાનોને કારણે લોકો દ્વારા થતી બચતના આંકડા પણ ગણ્યા. પીએમ મોદીએ કલ્યાણકારી યોજનાઓને લઈને લોકો વચ્ચે જવાનો સંદેશ આપ્યો. જો આપણે વડાપ્રધાનના સમગ્ર સંબોધનના સાર પર નજર કરીએ તો ગામડાઓ, ખેડૂતો, મુસ્લિમો, ભ્રષ્ટાચાર અને સમાન નાગરિક સંહિતા કેન્દ્રમાં રહેવી જોઈએ.
ગામ
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે ગામડાનો વિકાસ થશે ત્યારે જ ભારતનો વિકાસ 2047 સુધી થશે. લાભાર્થીઓ અંગે તેમણે કહ્યું કે અમારો ઉદ્દેશ્ય એક યોજનાનો લાભ કોઈ લાભાર્થીને આપવાનો નથી પરંતુ 100% કવરેજ કરવાનો છે. તેને કોઈપણ યોજનાનો લાભ મેળવવાનો અધિકાર છે જેના માટે તે પાત્ર છે. પીએમએ બૂથ કાર્યકરોને એ જોવા કહ્યું કે લાભાર્થી કઈ યોજનાઓ માટે પાત્ર છે. આનાથી લોકોની સેવા થશે તેમજ ભાજપનું કામ પણ થશે.
પીએમ મોદીના ગામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા પાછળ રાજકીય નિષ્ણાતો મુખ્યત્વે ત્રણ કારણો પર વિચાર કરી રહ્યા છે. પ્રથમ તો સરકારી યોજનાઓના લાભાર્થીઓની સંખ્યા ગામડાઓમાં વધુ છે. બીજું, એક સમયે શહેરી પક્ષ ગણાતો ભાજપે 2014ની ચૂંટણીથી ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં સતત સારો દેખાવ કર્યો છે અને તેને જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. ત્રીજું કારણ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં લોકસભાની બેઠકો છે, જેમાં ગ્રામીણ મતદારો મુખ્ય પરિબળ છે.
રાજકીય વિશ્લેષક અમિતાભ તિવારી કહે છે કે 543 સભ્યોની લોકસભામાં અડધાથી વધુ (લગભગ 300) બેઠકો ગ્રામીણ વિસ્તારોની છે. જો અર્ધ-શહેરી વિસ્તારોની બેઠકોનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવે તો આવી બેઠકોની સંખ્યા 350થી વધુ થાય. દેશની અડધાથી વધુ વસ્તી ગામડાઓમાં રહે છે. કોઈપણ પક્ષને સત્તા પર લાવવા કે સત્તા પરથી દૂર કરવામાં ગ્રામીણ મતદારો નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવે છે. પીએમ મોદીનું ગામડાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું એ 2014ની ચૂંટણીથી ભાજપમાં જોડાયેલા ગ્રામીણ મતદારોને જાળવી રાખવાના તેમના પ્રયાસનો એક ભાગ છે.
તેઓ વધુમાં કહે છે કે વિજયની હેટ્રિક ફટકારવાની ભાજપની રણનીતિમાં સરકારી યોજનાઓના લાભાર્થીઓ મહત્વપૂર્ણ છે. આયુષ્માન ભારતથી લઈને મફત રાશન અને ઉજ્જવલા સુધીની કેન્દ્રની મહત્વાકાંક્ષી યોજનાઓના લાભાર્થીઓની સંખ્યા પણ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વધુ છે. આવી સ્થિતિમાં પીએમનો સંદેશ સ્પષ્ટ છે, 2024ની ચૂંટણીમાં ભાજપનું ધ્યાન ગ્રામીણ બેઠકો અને ગ્રામીણ મતદારો પર રહેશે.
ખેડૂત
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ અનેક વખત ખેડૂતોનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. કિસાન સન્માન નિધિથી લઈને પાક વીમા યોજના વિશે વાત કરતા પીએમ મોદીએ ખેડૂતોના કલ્યાણ માટે સરકાર દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા પગલાઓની ગણતરી કરી અને વિપક્ષ કોંગ્રેસ પર પણ પ્રહારો કર્યા. વિપક્ષ પર પ્રહાર કરતા પીએમ મોદીએ કહ્યું કે કોંગ્રેસની એક જ નીતિ છે. પહેલા ખેડૂતોને મુશ્કેલીમાં મુકવા દો અને પછી લોન માફીના નામે જુઠ્ઠાણા બોલીને મતો પાકો.
પીએમની આ દાવને ખેડૂતોની નારાજગી દૂર કરવાના પ્રયાસ તરીકે જોવામાં આવી રહી છે, કોંગ્રેસનું લોન માફીનું વચન. કોંગ્રેસ મધ્યપ્રદેશ જેવા રાજ્યોમાં સરકાર બનાવશે તો લોન માફીનું વચન આપી રહી છે. MSP પરના કાયદાને લઈને ખેડૂતો પણ સરકારથી નારાજ છે. ત્રણ નવા કૃષિ કાયદાઓ સામે ખેડૂતો રસ્તા પર ઉતરી આવ્યા હતા અને લાંબા આંદોલન બાદ કેન્દ્ર સરકારે આ કાયદાઓ પાછા ખેંચવા પડ્યા હતા. જો લોકસભાની ચૂંટણીમાં ખેડૂત વેરવિખેર થઈ જશે તો ભાજપ માટે સત્તાનો માર્ગ મુશ્કેલ બની શકે છે અને તેને જોતા પીએમ મોદીએ હવે ખેડૂતોને જૂના દિવસોની યાદ અપાવી છે અને સાથે જ તેમની સરકાર દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા પગલાની પણ યાદ અપાવી છે.
મુસ્લિમ
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પણ મુસલમાનોની વાત કરી, પસમંદા મુસ્લિમોની સ્થિતિનો ઉલ્લેખ કર્યો. પીએમ મોદીએ ટ્રિપલ તલાકની તરફેણમાં બોલનારાઓ પર પણ કટાક્ષ કર્યો અને કહ્યું કે વોટબેંકના ભૂખ્યા લોકો મુસ્લિમ દીકરીઓ સાથે અન્યાય કરી રહ્યા છે. જો ટ્રિપલ તલાક ઇસ્લામનો આવશ્યક ભાગ છે તો કતાર, જોર્ડન, ઇન્ડોનેશિયા જેવા દેશોએ તેને કેમ રોક્યો?
પીએમ મોદીના પસમન્દા મુસ્લિમ, ટ્રિપલ તલાક પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા અંગે વરિષ્ઠ પત્રકાર ડૉ. શ્રીરામ ત્રિપાઠી કહે છે કે ભાજપ હવે તેની સખત હિંદુત્વની છબીમાંથી બહાર આવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. મુસ્લિમ સમાજમાં ઉપેક્ષિત, પસમંદા મુસ્લિમો ભાજપની રણનીતિના કેન્દ્રમાં છે. પાર્ટી કદાચ સમજી રહી છે કે હિંદુત્વના નામે જે હિંદુઓ ભેગા થઈ શક્યા હોત તે બધા આવી ગયા છે. હવે કેટલાક છંટકાવ કરી શકે છે અને આવી સ્થિતિમાં કેટલાક પસમન્દા મુસ્લિમો પણ ભેગા થાય તો ‘ચેરી ઓન કેક’ની વાત બની જાય.
સમાન નાગરિક સંહિતા
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પણ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ વિશે ખુલીને વાત કરી અને વિપક્ષો પર તેને ભડકાવવાનો આરોપ લગાવ્યો. તેમણે કહ્યું કે ભારતના મુસ્લિમ ભાઈ-બહેનોએ સમજવું પડશે કે ક્યા રાજકીય પક્ષો તેમને ઉશ્કેરીને રાજકીય લાભ લઈ રહ્યા છે. યુસીસીનો સંકેત આપતા પીએમએ કહ્યું કે જો ઘરમાં એક સભ્ય માટે એક કાયદો અને બીજા માટે બીજો કાયદો હોય તો શું ગૃહ ચાલી શકશે? આવી બેવડી વ્યવસ્થા સાથે દેશ કેવી રીતે ચાલશે?
તેમણે એમ પણ કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટ વારંવાર યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાવવા માટે કહી રહી છે. પીએમ મોદીનું આ નિવેદન તેનો સંકેત માનવામાં આવે છે. 2024ની ચૂંટણીમાં EC મોટો મુદ્દો બની શકે છે. જો કે, રામ મંદિર જેવા મુદ્દાઓ કે જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવવા જેવા મત મેળવવામાં તે કેટલું સફળ થશે? આ એક મોટો પ્રશ્ન છે.
ભ્રષ્ટાચાર
વિપક્ષી એકતા અંગે પટનામાં યોજાયેલી બેઠકમાં પીએમ મોદીએ પણ ઝાટકણી કાઢી હતી. પીએમ મોદીએ કોંગ્રેસ પર ભ્રષ્ટાચાર અને ચૂંટણી પહેલા ગેરંટી આપવા માટે પણ આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. પટનામાં એકઠા થયેલા પક્ષો પર પ્રહાર કરતા પીએમએ કહ્યું કે આ તમામ વિપક્ષી પાર્ટીઓ ભ્રષ્ટાચાર અને લાખો કરોડોના કૌભાંડોની ગેરંટી છે. થોડા દિવસો પહેલા એક ‘ફોટો ઓપ’ કાર્યક્રમ થયો. જો આપણે તે ફોટામાંના તમામ લોકોને એકસાથે લઈએ તો તે 20 લાખ કરોડ રૂપિયાના કૌભાંડની ગેરંટી છે. એકલા કોંગ્રેસ પાસે લાખો કરોડનું કૌભાંડ છે.
વડાપ્રધાન 2જીથી લઈને કોલસા સુધી યુપીએ સરકારના કૌભાંડોની યાદી પણ ગણાવી હતી. પોતાના તરફથી ભ્રષ્ટાચારના મામલામાં કાર્યવાહીની ખાતરી આપતા પીએમએ એમ પણ કહ્યું કે કેટલાક લોકો માત્ર તેમની પાર્ટીનું ભલું કરવા માંગે છે કારણ કે તેમને કમિશનનો હિસ્સો મળે છે, પૈસા કાપવામાં આવે છે, આ તુષ્ટીકરણનો માર્ગ છે. અમારી પ્રાથમિકતા દેશ છે અને અમે સંતોષના માર્ગ પર ચાલીએ છીએ.
આ પણ વાંચોઃ
પીએમ મોદીએ વ્યૂહરચના સ્પષ્ટ કરી છે કે જો વિપક્ષ NDA સામે મેદાનમાં લડવા માટે એકસાથે આવે છે, તો પાર્ટી ભ્રષ્ટાચારના મુદ્દાને ધાર આપવાની રણનીતિને અનુસરશે, ચૂંટણીને સંતોષ વિરુદ્ધ તુષ્ટિકરણનું સ્વરૂપ આપશે. જો કે છેલ્લા 10 વર્ષથી કેન્દ્રમાં ભાજપની જ સરકાર છે. આવી સ્થિતિમાં 2024ની ચૂંટણીમાં ભ્રષ્ટાચારનો મુદ્દો ભાજપ માટે કેટલો અસરકારક રહેશે? આ પણ જોવાની બાબત રહેશે.