દુનિયામાં એવું કોઈ પ્રાણી નથી કે જેને માણસોએ પાળ્યું ન હોય! ભયંકર સિંહ, દીપડા અને ઝેરી સાપને પણ કાબૂમાં કરીને તેમના ગળામાં બાંધી દેવામાં આવ્યા છે, પરંતુ એક એવું પ્રાણી છે જેણે આજ સુધી મનુષ્યની ગુલામી સ્વીકારી નથી…
દુનિયામાં એવું કોઈ પ્રાણી નથી કે જેને માણસોએ પાળ્યું ન હોય! ભયંકર સિંહ અને દીપડાથી લઈને ઝેરી સાપને પણ કાબૂમાં લેવામાં આવ્યા છે અને તેમના ગળામાં પટ્ટાઓ બાંધવામાં આવ્યા છે, પરંતુ એક પ્રાણી એવું છે જેણે આજ સુધી મનુષ્યની ગુલામી સ્વીકારી નથી. ઘણા પ્રયત્નો કરવા છતાં પણ મનુષ્ય તેને પાળતુ પ્રાણી બનાવી શક્યો નથી. તે પ્રાણી વરુ છે
તમે ઘણી ફિલ્મોમાં વરુને ક્યારેક વેમ્પાયર તો ક્યારેક નરભક્ષક તરીકે જોયો હશે, પરંતુ આ પ્રાણી તેનાથી બિલકુલ વિપરીત છે. વરુ એક એવું પ્રાણી છે કે એકવાર તેને તેનો સાથી મળી જાય તો તે જીવનભર તેની સાથે રહે છે. તેઓ ખૂબ જ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં પણ એકબીજાને છોડતા નથી.
તમે વારંવાર સાંભળ્યું હશે કે જોયું હશે કે વરુ ટોળામાં ચાલે છે. જીવવિજ્ઞાનીઓનું કહેવું છે કે આ માટે તેમનું બોન્ડિંગ જવાબદાર છે. વરુઓ એકબીજામાં ખૂબ જ મજબૂત બંધન ધરાવે છે. એકબીજાની ખૂબ કાળજી લો. પરિવારના સૌથી જૂના સભ્ય અથવા વડાએ દરેક સભ્યની સંભાળ લેવાની હોય છે. હંમેશા તમારી સાથે લઈ જાય છે. ટોળાથી અલગ થવું ગમતું નથી.
વરુના પેકમાં કુલ 7 થી 12 સભ્યો હોય છે. કેટલાક પેકમાં 20 થી 30 વરુઓ હોઈ શકે છે. વિશ્વમાં વરુની લગભગ 27 પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે. આ સફેદ, ભૂરા, ન રંગેલું ઊની કાપડ જેવા રંગો છે. એક પુખ્ત નર વરુ 6.5 ફૂટ ઊંચો હોય છે અને માદા વરુ 4.5 થી 6 ફૂટ ઊંચો હોય છે. વરુ 36 થી 38 માઈલ પ્રતિ કલાકની ઝડપે દોડી શકે છે.
વરુ એક માંસાહારી પ્રાણી છે અને તે એક સમયે 9 કિલો જેટલું ખોરાક ખાઈ શકે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે વરુના 42 દાંત હોય છે અને તે એટલા તીક્ષ્ણ હોય છે કે તેઓ પોતાના કરતા 10 ગણા મોટા પ્રાણીઓ જેમ કે જંગલી ભેંસ વગેરેને આંખના પલકારામાં મારી શકે છે. શિકાર કર્યા પછી, ટોળાનો સૌથી જૂનો સભ્ય પ્રથમ ખોરાક ખાય છે. આ પછી બાકીનો ભાગ આખા ટોળા માટે છોડી દેવામાં આવે છે. વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે વરુનો વિસ્તાર 1000 ચોરસ માઈલ સુધી વિસ્તરી શકે છે.
જોકે વિશ્વના લગભગ દરેક દેશમાં વરુ જોવા મળે છે, અમેરિકા અને કેનેડા એવા બે દેશો છે જ્યાં વરુ સૌથી વધુ જોવા મળે છે. આ સિવાય સાઇબિરીયામાં જોવા મળતા વરુ સૌથી મોટા, સૌથી શક્તિશાળી અને ભયજનક માનવામાં આવે છે. તેમના શરીર પર ઘણા બધા વાળ છે, જે તેમને ત્યાંની ઠંડી અને બરફથી બચાવે છે. જો કે, ભારત અને એશિયા જેવા અન્ય દેશોમાં જોવા મળતા વરુઓ આના કરતા ઘણા નાના છે. તેમની ઊંચાઈ લગભગ કૂતરા જેટલી લાંબી છે.
અમદાવાદમાં નવું નજરાણું, 33 વર્ષ બાદ ફરી શરૂ કરાઈ ડબલ ડેકર બસ સેવા, જાણો ટિકિટના ભાવ, સમય અને રૂટ?
ભારતની વાત કરીએ તો ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધીના તમામ રાજ્યોમાં વરુ જોવા મળે છે. જો કે, છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં તેમની સંખ્યામાં ઝડપથી ઘટાડો થયો છે અને તેમને વન્યજીવ સંરક્ષણ અધિનિયમ હેઠળ “સંકટગ્રસ્ત” શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવ્યા છે. વાઇલ્ડલાઇફ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા (WII)ના તાજેતરના અભ્યાસ મુજબ, કૂતરાઓ સાથે સંવર્ધન વરુના જનીનો પર ખૂબ જ નુકસાનકારક અસર કરે છે.