પ્રિન્સ છોકરીઓના સપનામાં આવે છે, પટાવાળા કે સફાઈ કામદારના નહીં… લોકોએ આ પંક્તિ કેટલી વાર સાંભળી હશે. વાસ્તવિકતા પણ આનાથી આગળ નથી. હાલમાં જ જ્યોતિ અને આલોકના કિસ્સા બાદ ફરી એકવાર એવી ચર્ચાઓ શરૂ થઈ છે જેમાં અસંખ્ય ‘બેવફાઈ’ની વાતો કહેવામાં આવી રહી છે. પરંતુ આલોક એકમાત્ર એવો વ્યક્તિ નથી જેની સાથે આવું બન્યું હતું, પરંતુ જ્યારે સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચાઓ શરૂ થઈ ત્યારે આવા ઘણા આલોક જોવા મળ્યા. આપણી આસપાસ પણ આવી ઘણી બધી વાર્તાઓ છે. પરંતુ હું અહીં આલોક કે તેની પત્ની વચ્ચેના મામલાની ચર્ચા કરવા માંગતો નથી, તે ખૂબ જ ગંભીર પારિવારિક મામલો છે. મારું ધ્યાન આલોકના નિવેદનની એક લીટી તરફ દોરવામાં આવ્યું જે તેણે મીડિયા સામે આપ્યું હતું. અને જેનો વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયો છે.
સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલા આલોકના વીડિયોમાં તેણે ઘણી બધી વાતો શેર કરી હતી, આ જ વાતોમાં તેણે કહ્યું હતું કે મામલો એટલો વધી ગયો છે કે જ્યોતિ તેને કહે છે કે, ‘સ્વેચ્છાએ છૂટાછેડા આપો નહીં તો હું કોર્ટમાં જઈશ’. 376 લગાવીને આખા પરિવારને બરબાદ કરી નાખીશ, અન્ય કલમો લગાવીશ, તને જેલમાં મોકલીશ. છૂટાછેડા લઈ લેશે. જે બાદ જ્યોતિ મૌર્યએ ધુમાનગંજ પોલીસ સ્ટેશનમાં દહેજ ઉત્પીડન સહિત અનેક ગંભીર મામલામાં પતિ અને સાસરિયાં વિરુદ્ધ ફરિયાદ નોંધાવી છે. એટલું જ નહીં પોલીસે આલોક સામે દહેજ ઉત્પીડન કેસની તપાસ તેજ કરી છે.
‘મારી ઈચ્છા પૂરી નહીં થાય તો હું કોર્ટમાં જઈશ, દહેજનો કેસ કરીશ, આખા પરિવારને બરબાદ કરી દઈશ, મને જેલમાં મોકલીશ…’ તેમને ન્યાય મળવો હતો, હવે મહિલાઓ એ જ કાયદાનો ઉપયોગ પુરુષો સામે હથિયાર તરીકે કરી રહી છે. . દહેજ અને મારપીટ હેઠળ કેસ નોંધવા ખૂબ જ સામાન્ય બાબત બની રહી છે. અને આ કાયદાઓ પતિ કે તેના પરિવારને ધમકી આપવાનું માધ્યમ પણ બની ગયા છે.
આવી સ્થિતિમાં, જો આપણે ભારતમાં કલમ 498A હેઠળ નોંધાયેલા કેસની વાત કરીએ તો તે દર વર્ષે વધી રહ્યા છે. દર વર્ષે, કલમ 498A હેઠળ મહિલાઓ વિરુદ્ધ અપરાધના 30% થી વધુ કેસ નોંધાય છે. નેશનલ ક્રાઈમ રેકોર્ડ બ્યુરો (NCRB) ના રિપોર્ટ અનુસાર, 2021 માં, કલમ 498A હેઠળ દેશભરમાં 1.36 લાખથી વધુ કેસ નોંધાયા હતા. જ્યારે આના એક વર્ષ પહેલા 2020માં 1.11 લાખ કેસ નોંધાયા હતા.
પરંતુ જો આપણે કલમ 498Aના કેસોમાં દોષિત ઠરવાનો દર જોઈએ તો 100માંથી માત્ર 17 કેસ એવા છે જેમાં દોષિતોને સજા મળે છે. 2021 માં, અદાલતોમાં કલમ 498A ના 25,158 કેસોમાં ટ્રાયલ પૂર્ણ કરવામાં આવી હતી. તેમાંથી માત્ર 4,145 કેસમાં જ આરોપીને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. બાકીના કેસોમાં કાં તો સમાધાન થયું હતું અથવા આરોપીઓને નિર્દોષ છોડી દેવામાં આવ્યા હતા. અહીં મારે સ્પષ્ટ કરવું જોઈએ કે હું કોઈપણ રીતે આ કાયદાનો વિરોધ નથી કરી રહ્યો, પરંતુ હું એ કહેવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છું કે ઘણી વખત નિર્દોષ લોકો પણ આનો શિકાર બને છે. જે રીતે શાકભાજી અને ફળો કાપવા માટે જે છરીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે તે જ રીતે આ જ છરી વડે હત્યાઓ પણ થઈ રહી છે.
જો તમે સર્ચ કરશો તો તમને એક નહીં પરંતુ આવા અનેક કિસ્સાઓ મળશે
હું તમને દહેજના બનાવટી કેસોને લગતી એક ઘટના કહું – હું એક યુવકને ઓળખું છું. કોલેજમાંથી એન્જીનીયરીંગ પૂર્ણ કર્યા બાદ પરિવારજનોએ લગ્ન માટે દબાણ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. હવે તું સારી રીતે કમાઈ રહી છે, તારે જીવનમાં આગળ વધવું જોઈએ… બધાં જ દાખલા આપતાં પરિવારજનોએ તેના લગ્નના નિર્ણયને સ્વીકારી લીધો. અને લગ્ન પણ કર્યા. પરંતુ થોડા સમય પછી છોકરાના હાથમાં કેટલાક એવા કાગળો આવ્યા જેના પછી તેના હોશ ઉડી ગયા. આ તમામ કાગળો યુવતીની તબીબી સારવાર સંબંધિત હતા. જેમના કહેવા મુજબ યુવતી માનસિક રીતે સ્થિર ન હતી, જેના કારણે તેની સારવાર કરવામાં આવી રહી હતી.
આ કાગળો મળ્યા બાદ જ્યારે છોકરાએ છોકરીના પરિવારને પૂછ્યું કે તમે આ બધું પહેલા કેમ ના કહ્યું તો છોકરીના પરિવારે કહ્યું કે હવે અમને કોઈ વાંધો નથી. લગ્ન થઈ ગયા, તું ધ્યાન રાખજે. હવે વાત છોકરીનું સૌથી મોટું રહસ્ય છુપાવીને તેના લગ્ન કરાવવાની હતી. જેથી બંને પરિવારોમાં બોલાચાલી ઝઘડામાં ફેરવાઈ ગઈ હતી. આ ચર્ચા ક્યારે વિવાદમાં ફેરવાઈ તે જાણી શકાયું નથી. મામલો એ હદે પહોંચ્યો કે છોકરીના માતા-પિતાએ છોકરાના પરિવાર સામે દહેજ માટે કેસ નોંધાવ્યો. વિચલિત છોકરી સાથે ખોટું બોલીને લગ્નનો મામલો હવે દહેજના આરોપમાં ફેરવાઈ ગયો હતો.
લાંબી અદાલતી લડાઈ એ હકીકત સાથે સમાપ્ત થઈ ગઈ કે બધું સમાધાન થઈ જશે, બસ તેના બદલે અમને 50 લાખ રૂપિયા આપવામાં આવે. આ માંગ યુવતીના પરિવારની હતી. આ હતી મોટી માંગ, જે પરિવારે લગ્નમાં એક પણ રૂપિયો દહેજ ન લીધો તેને હવે દહેજના કેસમાં નિર્દોષ છોડવા માટે પચાસ લાખ આપવાની શરત મુકવામાં આવી છે. આ કેસ પણ લાંબો સમય ચાલ્યો અને અંતે 25 લાખમાં પૂરો થયો. છોકરીના પરિવારજનોએ છોકરાના પરિવાર પાસેથી 25 લાખ રૂપિયા લઈને મામલો થાળે પાડ્યો હતો. આવી માત્ર એક વાર્તા નથી, જો તમે શોધશો તો તમને મળશે કે આવી ઘણી વાર્તાઓ તમારી આસપાસ છે.
ગુજરાત સહિત આટલા રાજ્યોમાં પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવમાં મોટો ફેરફાર, જલદી જાણી લો નવી કિંમત્ત
ભારતના આ રાજ્યમાં ભારેથી અતિભારે વરસાદ, રાજ્યની તમામ શાળાઓ 13 જુલાઈ સુધી બંધ, જ્યા જુઓ ત્યાં તબાહી
તાજેતરમાં, ઓડિશા હાઈકોર્ટે પણ IPCની કલમ 498Aના ‘દુરુપયોગ’ પર મહત્વપૂર્ણ ટિપ્પણી કરી હતી. એક કેસની સુનાવણી દરમિયાન હાઈકોર્ટે કહ્યું કે પતિના પરિવાર પર દબાણ લાવવા માટે કલમ 498Aનો વારંવાર દુરુપયોગ કરવામાં આવે છે. જો કે દહેજના કારણે થતા મૃત્યુના આંકડા પણ આશ્ચર્યજનક છે, પરંતુ 498Aનો પણ હથિયાર તરીકે ઉપયોગ થતો હોવાની વાત નકારી શકાય તેમ નથી. સોશિયલ મીડિયા ખોલશો તો ખબર પડશે કે આ પ્રવાહમાં એવા અસંખ્ય પુરૂષો ફસાયેલા છે, જેમણે એક રૂપિયા માટે પણ દહેજ લીધું નથી, કોઈ હેરાનગતિ પણ નથી કરી, પરંતુ આરોપી પત્નીને ભરણપોષણ આપવા માટે તેમના વડવાઓની જમીન છે. સુધી વેચવું પડ્યું, ગરીબ બની ગયા.