India News : દિલ્હી-એનસીઆરમાં સોમવારે ત્રણ દિવસમાં બીજી વખત ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર એટલી હતી કે લોકોને કોઈ મોટા અકસ્માતનો ભય સતાવી રહ્યો છે. વાસ્તવમાં રિક્ટર સ્કેલ પર ભૂકંપની તીવ્રતા 5.6 માપવામાં આવી છે. આ વાતથી ગભરાઈને લોકો ઘર અને ઓફિસની બહાર આવી ગયા હતા.
સાથે જ વારંવાર ભૂકંપના તીવ્ર આંચકાના કારણે સિસ્મોલોજિસ્ટને પણ મોટો અકસ્માત થવાની ભીતિ સેવાઇ રહી છે. સિસ્મોલોજિસ્ટના જણાવ્યા અનુસાર હિમાલયના ભૂકંપગ્રસ્ત વિસ્તારમાં સ્થિત નેપાળ એ દેશોમાં સામેલ છે જ્યાં ભૂકંપનું સૌથી વધુ જોખમ છે અને પશ્ચિમી પર્વતીય ક્ષેત્રમાં મોટા ભૂકંપ આવવાની સંભાવના છે.
સરકારના ‘પોસ્ટ ડિઝાસ્ટર નીડ્સ એસેસમેન્ટ’ (PDNA) રિપોર્ટ અનુસાર, નેપાળ ભૂકંપની દ્રષ્ટિએ વિશ્વનો 11મો સૌથી ખતરનાક દેશ છે.તેથી, જ્યારે શુક્રવારે મોડી રાત્રે નેપાળની પશ્ચિમી પહાડીઓમાં 6.4 તીવ્રતાનો શક્તિશાળી ભૂકંપ આવ્યો, ત્યારે તે આ મહિનાનો પહેલો ભૂકંપ નહોતો.સત્તાવાર માહિતી અનુસાર, શુક્રવારે મધ્યરાત્રિની આસપાસ પશ્ચિમ નેપાળમાં આવેલો ભૂકંપ 2023માં આવેલા 70 ભૂકંપમાંથી એક છે. નેપાળમાં નેશનલ ભૂકંપ મોનિટરિંગ એન્ડ રિસર્ચ સેન્ટરના સિનિયર સિસ્મોલોજિસ્ટ ભરત કોઈરાલાએ કહ્યું, “ભારત અને યુરેશિયા ટેક્ટોનિક પ્લેટ્સ સતત અથડાઈ રહી છે, જે ઘણી ઊર્જા ઉત્પન્ન કરે છે.” તેમણે કહ્યું કે નેપાળ આ બે પ્લેટની સીમા પર આવેલું છે. પરંતુ તે ભૂકંપના સંદર્ભમાં અતિસક્રિય વિસ્તારોમાં આવે છે અને તેથી નેપાળમાં ભૂકંપ સામાન્ય છે.
કોઈરાલાએ કહ્યું, “પશ્ચિમ નેપાળમાં મોટા ભૂકંપનો ખતરો છે.” તેમણે કહ્યું, “પશ્ચિમ નેપાળમાં છેલ્લા 520 વર્ષથી કોઈ મોટો ભૂકંપ આવ્યો નથી.”તેથી ઘણી બધી ઉર્જા એકઠી કરવામાં આવી છે અને તે ઉર્જા છોડવાનું એકમાત્ર માધ્યમ ધરતીકંપ છે.” કોઈરાલાએ કહ્યું, ”પશ્ચિમ નેપાળના ગોરખા (જિલ્લો) થી ભારતના દેહરાદૂન સુધી ટેકટોનિક હિલચાલને કારણે ઘણી બધી ઊર્જા એકઠી થઈ છે.
તેથી, ઉર્જાનો વ્યય કરવા માટે આ વિસ્તારોમાં નાના કે મોટા ભૂકંપ આવતા હોય છે, જે સામાન્ય છે.હિમાલય, વિશ્વની સૌથી નાની પર્વતમાળા, યુરેશિયન પ્લેટ, તેની દક્ષિણ ધાર પર તિબેટ અને ભારતીય ખંડીય પ્લેટની અથડામણના પરિણામે રચાયેલી છે, અને તે સદીઓથી ટેક્ટોનિક પ્રવૃત્તિમાં વિકસિત થઈ રહી છે.
આ પ્લેટો દર 100 વર્ષે બે મીટર આગળ વધે છે, પરિણામે પૃથ્વીની અંદર સક્રિય ભૌગોલિક ખામીઓમાં સંગ્રહિત ઊર્જા અચાનક મુક્ત થાય છે, જેના કારણે પૃથ્વીના પોપડામાં હલનચલન થાય છે.ભૂકંપ દેખરેખ અને સંશોધન કેન્દ્રના ડેટા અનુસાર, નેપાળમાં 1 જાન્યુઆરી, 2023 થી અત્યાર સુધીમાં 4.0 અને તેથી વધુની તીવ્રતાના કુલ 70 ભૂકંપ આવ્યા છે.તેમાંથી, 13ની તીવ્રતા પાંચથી છ વચ્ચે હતી જ્યારે ત્રણની તીવ્રતા 6.0થી ઉપર હતી.
ગુજરાતના બે-બે પૂર્વ મુખ્યમંત્રી સાથે એક જ દિવસે ભયંકર અકસ્માત, રૂપાણી અને મહેતા માંડ-માંડ બચ્યા
કોઈરાલાએ સમજાવ્યું કે ટેકટોનિક પ્લેટોની હિલચાલ દ્વારા સંગ્રહિત ઊર્જાને મુક્ત કરવા માટે સદીઓથી દરરોજ બે કે તેથી વધુ તીવ્રતાના ધરતીકંપો આવ્યા છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ભવિષ્યમાં પશ્ચિમ નેપાળમાં મોટા ભૂકંપની સંભાવના છે.તેમણે કહ્યું હતું કે, “જાજરકોટ વિસ્તારમાં છેલ્લા બે-ત્રણ દાયકાથી કોઈ મોટો કે મધ્યમ ધરતીકંપ આવ્યો નથી, પરંતુ ક્યારે અને કયા સ્કેલ પર ભૂકંપ આવશે તેની અમે આગાહી કરી શકતા નથી.,